Ruộng bậc thang Mù Cang Chải – #1 [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Ruộng bậc thang Mù Cang Chải như những đợt “sóng vàng” uốn lượn khắp sườn đồi, lớp nọ gối tiếp lớp kia bất tận, trải rộng trên diện tích khoảng 3.500ha. Trong đó, 500ha phân bố tại 3 xã La Pán Tẩn, Chế Cu Nha, Dế Xu Phình (huyện Mù Cang Chải, Tỉnh Yên Bái) đã được công nhận Di tích Danh thắng cấp quốc gia từ năm 2007.

Cứ ngỡ như thiên nhiên-tạo hóa hình thành nên, sắp đặt những tầng nấc chân ruộng, thế nhưng không phải vậy, ruộng bậc thang – kiệt tác hiếm có trong nền văn minh lúa nước Việt Nam lại do đồng bào dân tộc sáng tạo ra để thích ứng với điều kiện đất đai, khí hậu và thủy lợi ở vùng núi, trung du.

Những thửa ruộng bậc thang này không chỉ đem lại cuộc sống ấm no hơn cho người dân vùng núi mà ngày càng được biết tới như một thắng cảnh “nhân tạo” đẹp tuyệt vời. Những thửa ruộng đó giờ đây đã trở thành điểm đến hút khách du lịch, trở thành “đất thánh” mà bất cứ nhiếp ảnh gia nào cũng mong muốn được một lần thu vào ống kính những khuôn hình đẹp đến “nghẹt thở”.

Thật đáng tự hào về vẻ đẹp lung linh của những “tuyệt tác” do chính người nông dân Việt Nam. Mới đây, tờ tạp chí du lịch Travel and Leisure (Mỹ) đã bầu chọn ruộng bậc thang ở Việt Nam là hệ thống ruộng bậc thang đẹp nhất thế giới.

Nằm ở sườn Tây Nam của dãy Hoàng Liên Sơn, có độ cao trung bình trên 1000m so với mực nước biển, ruộng bậc thang Mù Cang Chải chính là thành quả hội tụ các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Mông ở vùng cao. Những kinh nghiệm lâu đời và sự sáng tạo của họ được thể hiện rõ nét từ việc lựa chọn vùng đất, tới quá trình khai khẩn công phu, hình thành nên phương thức canh tác nông nghiệp kết hợp nhuần nhuyễn giữa nương rẫy và ruộng nước.

Đồng bào Mông ở đây làm ruộng bậc thang vào vụ xuân và vụ mùa. Trong đó, tháng 10 dương lịch là thời điểm đẹp nhất. Do độ dốc lớn, ruộng bậc thang có chiều ngang hẹp (chỉ được vài đường bừa), độ chênh từ thửa ruộng trên với thửa ruộng dưới từ một đến một mét rưỡi, trong khi đòi hỏi mặt bằng ruộng và nguồn nước ngâm chân lúa phải đồng đều, sao cho khi có nước vào thì một bậc thang đều có cân bằng sóng. Vì vậy, khi san ruộng người Mông dùng cuốc bướm cào thành bờ đất, dùng chân dẫm và dùng gáy cuốc đập mạnh nén chặt bờ.

Vì phụ thuộc vào nguồn nước nên một năm Mù Cang Chải chỉ trồng được một mùa lúa. Vẻ đẹp của ruộng bậc thang Mù Cang Chải là minh chứng cho sức lao động dẻo dai, khéo léo và thích nghi với điều kiện tự nhiên của bà con dân tộc Mông nơi vùng cao Tây Bắc.

Ruộng bậc thang Mù Cang Chải như những đợt “sóng vàng” uốn lượn khắp sườn đồi, lớp nọ gối tiếp lớp kia bất tận, trải rộng trên diện tích khoảng 3.500ha. Trong đó, 500ha phân bố tại 3 xã La Pán Tẩn, Chế Cu Nha, Dế Xu Phình (huyện Mù Cang Chải, Tỉnh Yên Bái) đã được công nhận Di tích Danh thắng cấp quốc gia từ năm 2007.

Cứ ngỡ như thiên nhiên-tạo hóa hình thành nên, sắp đặt những tầng nấc chân ruộng, thế nhưng không phải vậy, ruộng bậc thang – kiệt tác hiếm có trong nền văn minh lúa nước Việt Nam lại do đồng bào dân tộc sáng tạo ra để thích ứng với điều kiện đất đai, khí hậu và thủy lợi ở vùng núi, trung du.

Những thửa ruộng bậc thang này không chỉ đem lại cuộc sống ấm no hơn cho người dân vùng núi mà ngày càng được biết tới như một thắng cảnh “nhân tạo” đẹp tuyệt vời. Những thửa ruộng đó giờ đây đã trở thành điểm đến hút khách du lịch, trở thành “đất thánh” mà bất cứ nhiếp ảnh gia nào cũng mong muốn được một lần thu vào ống kính những khuôn hình đẹp đến “nghẹt thở”.

Thật đáng tự hào về vẻ đẹp lung linh của những “tuyệt tác” do chính người nông dân Việt Nam. Mới đây, tờ tạp chí du lịch Travel and Leisure (Mỹ) đã bầu chọn ruộng bậc thang ở Việt Nam là hệ thống ruộng bậc thang đẹp nhất thế giới.

Nằm ở sườn Tây Nam của dãy Hoàng Liên Sơn, có độ cao trung bình trên 1000m so với mực nước biển, ruộng bậc thang Mù Cang Chải chính là thành quả hội tụ các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Mông ở vùng cao. Những kinh nghiệm lâu đời và sự sáng tạo của họ được thể hiện rõ nét từ việc lựa chọn vùng đất, tới quá trình khai khẩn công phu, hình thành nên phương thức canh tác nông nghiệp kết hợp nhuần nhuyễn giữa nương rẫy và ruộng nước.

Đồng bào Mông ở đây làm ruộng bậc thang vào vụ xuân và vụ mùa. Trong đó, tháng 10 dương lịch là thời điểm đẹp nhất. Do độ dốc lớn, ruộng bậc thang có chiều ngang hẹp (chỉ được vài đường bừa), độ chênh từ thửa ruộng trên với thửa ruộng dưới từ một đến một mét rưỡi, trong khi đòi hỏi mặt bằng ruộng và nguồn nước ngâm chân lúa phải đồng đều, sao cho khi có nước vào thì một bậc thang đều có cân bằng sóng. Vì vậy, khi san ruộng người Mông dùng cuốc bướm cào thành bờ đất, dùng chân dẫm và dùng gáy cuốc đập mạnh nén chặt bờ.

Vì phụ thuộc vào nguồn nước nên một năm Mù Cang Chải chỉ trồng được một mùa lúa. Vẻ đẹp của ruộng bậc thang Mù Cang Chải là minh chứng cho sức lao động dẻo dai, khéo léo và thích nghi với điều kiện tự nhiên của bà con dân tộc Mông nơi vùng cao Tây Bắc.