Đền Vua bà Thủy tổ Quan họ – #1 [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Ngôi đền nằm giữa quần thể di tích cổ kính của thôn Viêm Xá (tên nôm làng Diềm), được dân gian gọi là Đền Vua bà Thủy tổ Quan họ, truyền rằng đền thờ “Thủy tổ quan họ” và từ lâu đời nổi tiếng với lễ hội quan họ.

Đền Vua bà Thủy tổ Quan họ vốn được khởi dựng từ lâu đời, nhưng đã qua nhiều lần tôn tạo; dấu ấn kiến trúc điêu khắc cổ nhất còn để lại là đôi “sấu đá” trên thân với những cụm mây lưỡi mác mang phong cách nghệ thuật thời Lê Trung Hưng; lớp kiến trúc muộn là của thời Nguyễn-Trên câu đầu của tòa Tiền tế trước đây còn nguyên dòng chữ Hán: “Hoàng triều Khải Định cửu niên” (1924).

Đến năm 2000, đền được tu bổ xây dựng lại hoàn toàn. Ngôi đền có kiến trúc kiểu chữ “Vương” gồm: Tiền tế, Thiêu hương và Hậu cung, bộ khung gỗ chạm khắc trang trí, với các lớp mái ngói đao cong uốn lượn duyên dáng.

Đền Vua bà Thủy tổ Quan họ còn bảo lưu được những cổ vật cổ quý như: ngai bài vị, tượng thờ, sắc phong, hoành phi, câu đối và nhiều đồ thờ tự khác. Tại tòa Tiền tế, gian giữa treo bức hoành phi “Vương Mẫu giới phúc”, hai bên cột là câu đối cổ ca ngợi công đức của Vua Bà được thờ ở đây: “Vạn cổ cương thường Thần thị phục Thiên thu hưởng hỏa cựu như tân”.

Hậu cung là nơi phụng thờ tôn nghiêm, có án thờ và trên án là ngai bài vị, tượng Vua Bà và nhiều đồ thờ khác. Ngai bài vị bằng gỗ chạm rồng, mây, hoa lá, sơn son thiếp vàng mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn.

Tượng Vua Bà ngồi ở giữa trong tư thế xếp bằng, hai tay để nhẹ nhàng trên đùi, đầu đội mũ vương miện có đính nhiều bông hoa; khuôn mặt đẹp hiền hậu, tai to dài, cổ kiêu ba ngấn đeo vòng trang sức; áo khoác ngoài mềm mại, mượt mà.

Vào ngày hội Đền Vua bà Thủy tổ Quan họ, ngày mồng 5, dân làng đã tổ chức lễ mở cửa đền, lễ dâng hương và lễ cầu mưa rửa đền. Người dân thôn Viêm Xá rất tin vào sự linh nghiệm của lễ cầu mưa bởi năm nào cũng vậy, theo những người già kể lại sau lễ cầu mưa,ở làng Diềm đều có mưa. Đó là điềm lành, bởi năm nó là năm mà làng Diềm mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.

Với người làng Diềm, ngày giỗ tổ thủy tổ Vua Bà là một ngày hội lớn. Trong những ngôi nhà nhỏ quanh làng, đi đâu người ta cũng thấy tiếng cười nói, ăn uống nhộn nhịp. Đâu đó các câu hát quan họ cứ vang lên, và cả những lời ca mộc mạc của trẻ nhỏ. Những thế hệ tương lai của làng Diềm.

Ngôi đền nằm giữa quần thể di tích cổ kính của thôn Viêm Xá (tên nôm làng Diềm), được dân gian gọi là Đền Vua bà Thủy tổ Quan họ, truyền rằng đền thờ “Thủy tổ quan họ” và từ lâu đời nổi tiếng với lễ hội quan họ.

Đền Vua bà Thủy tổ Quan họ vốn được khởi dựng từ lâu đời, nhưng đã qua nhiều lần tôn tạo; dấu ấn kiến trúc điêu khắc cổ nhất còn để lại là đôi “sấu đá” trên thân với những cụm mây lưỡi mác mang phong cách nghệ thuật thời Lê Trung Hưng; lớp kiến trúc muộn là của thời Nguyễn-Trên câu đầu của tòa Tiền tế trước đây còn nguyên dòng chữ Hán: “Hoàng triều Khải Định cửu niên” (1924).

Đến năm 2000, đền được tu bổ xây dựng lại hoàn toàn. Ngôi đền có kiến trúc kiểu chữ “Vương” gồm: Tiền tế, Thiêu hương và Hậu cung, bộ khung gỗ chạm khắc trang trí, với các lớp mái ngói đao cong uốn lượn duyên dáng.

Đền Vua bà Thủy tổ Quan họ còn bảo lưu được những cổ vật cổ quý như: ngai bài vị, tượng thờ, sắc phong, hoành phi, câu đối và nhiều đồ thờ tự khác. Tại tòa Tiền tế, gian giữa treo bức hoành phi “Vương Mẫu giới phúc”, hai bên cột là câu đối cổ ca ngợi công đức của Vua Bà được thờ ở đây: “Vạn cổ cương thường Thần thị phục Thiên thu hưởng hỏa cựu như tân”.

Hậu cung là nơi phụng thờ tôn nghiêm, có án thờ và trên án là ngai bài vị, tượng Vua Bà và nhiều đồ thờ khác. Ngai bài vị bằng gỗ chạm rồng, mây, hoa lá, sơn son thiếp vàng mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn.

Tượng Vua Bà ngồi ở giữa trong tư thế xếp bằng, hai tay để nhẹ nhàng trên đùi, đầu đội mũ vương miện có đính nhiều bông hoa; khuôn mặt đẹp hiền hậu, tai to dài, cổ kiêu ba ngấn đeo vòng trang sức; áo khoác ngoài mềm mại, mượt mà.

Vào ngày hội Đền Vua bà Thủy tổ Quan họ, ngày mồng 5, dân làng đã tổ chức lễ mở cửa đền, lễ dâng hương và lễ cầu mưa rửa đền. Người dân thôn Viêm Xá rất tin vào sự linh nghiệm của lễ cầu mưa bởi năm nào cũng vậy, theo những người già kể lại sau lễ cầu mưa,ở làng Diềm đều có mưa. Đó là điềm lành, bởi năm nó là năm mà làng Diềm mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.

Với người làng Diềm, ngày giỗ tổ thủy tổ Vua Bà là một ngày hội lớn. Trong những ngôi nhà nhỏ quanh làng, đi đâu người ta cũng thấy tiếng cười nói, ăn uống nhộn nhịp. Đâu đó các câu hát quan họ cứ vang lên, và cả những lời ca mộc mạc của trẻ nhỏ. Những thế hệ tương lai của làng Diềm.