Nhà thờ Giáo xứ Tam Tổng [Khám Phá Vẻ Đẹp]

1. Vị trí địa lý

Giáo xứ Tam Tổng là một xứ đạo lớn nhất nhì giáo phận về số lượng và có truyền thống bề dày lịch sử với hơn 100 năm thành lập và phát triển. Nhà thờ và các cơ sở chính của giáo xứ tọa lạc tại xóm 7, xã Nga Liên, Huyện Nga Sơn, Tỉnh Thanh Hóa, cách tòa Giám Mục Thanh Hóa 50 km về phía đông bắc.

2. Hình thành và phát triển

Năm 1867, có hai người tín hữu là ông Đôminicô Trần Văn Lãng quê ở Phát Diệm và ông Đôminicô Trần Văn Hanh quê ở Bùi Chu đến chiêu dân lập ấp từ núi Đầu Trâu (Chính Nghĩa) đến sông Sung (Bạch Câu).

Năm 1875, vua Tự Đức ra sắc chỉ thành lập ba tổng: Anh Sơn, Yên Sơn và Nam Sơn. Thời kỳ này, giáo họ Tổng Anh thuộc giáo xứ Hảo Nho giáo phận Phát Diệm. năm 1896, thành lập giáo xứ Diền Hộ. Họ Tổng Anh được đổi tên thành Tổng Liên và thuộc xứ Điền Hộ. Năm 1897, giáo họ Tổng Liên được nâng lên thành giáo xứ với tên gọi là giáo xứ tam Tổng, gồm 3 tổng: Tổng Liên, Tổng Yên và Tổng Nam. Giáo xứ nhận bổn mạng là Đức Mẹ Mân Côi. Tam Tổng là tên gọi của giáo xứ từ khi thành lập đến nay.

Năm 1932, giáo phận Thanh Hóa được thành lập và được tách ra từ giáo phận Phát Diệm. Giáo xứ Tam Tổng thuộc về giáo phận Thanh Hóa, khi đó giáo xứ Tam Tổng gồm có 15 họ. Tổng số nhân danh khi mới thành lập xứ năm 1897 là 1.985 người; năm 1920 là 2.000 người; và đến năm 2012 là 9.736 người.

-Về kinh tế: Giáo dân Tam Tổng chủ yếu sống bằng nghề nông nghiệp và buôn bán nhỏ lẻ. Nông nghiệp chủ yếu là trồng cây cói, cây đay để dệt chiếu. Bên cạnh nghề nông nghiệp, nghề dệt chiếu truyền thống cũng được phát triển. Cùng với nghề nông nghiệp, nghề buôn bán cũng phát triển, do tình hình giao thông đường xá của huyện được nâng cấp. nhìn chung tình hình kinh tế chúng của giáo dân khá so với những xứ xung quanh trong khu vực. Tuy nhiên, do không đủ việc làm, nên cũng có rất nhiều người phải bỏ lại quê hương xứ sở đề đi tìm việc làm tại các tỉnh phía nam và thành phố.

– Về văn hóa: Do kinh phát triển nên đời sống văn hóa cũng được nâng cao. Đặc biệt, nhờ sự quan tâm của giáo phận và các cha tiền nhiệm, các gia đình đã quan tâm đến việc học hành của con cái hơn. Vì vậy, giáo dân cũng nhanh chóng hội nhập với nhịp sống sôi động của xã hội. Năm 2005, có em Trần Văn Dũng đã đỗ thủ khoa trong dịp thi vào các trường đại học cao đẳng. Hiện nay giáo xứ có 517 em sinh viên, và 2150 em học sinh. Đặc biệt trong giáo xứ chưa có người nghiện hút ma túy và mắc bệnh HIV/AIDS.

– Về tôn giáo: Giáo dân Tam Tổng có nguồn gốc từ Phát Diệm, Bùi Chu nên còn mang những nét tương đồng với vùng Ninh Bình và Nam Định như: giọng điệu các vãn dâng hoa, ngắm nguyện, đọc kinh,… Giáo dân có lòng sung kính phép thánh thể, dù trong hoàn cảnh nào, hằng năm giáo xứ vẫn tổ chức rước kiệu Thánh Thể một cách trang trọng và sốt sắng. giáo dân luôn nhiệt thành và xây dựng phát triển giáo xứ qua việc tham gia tích cực vào các đoàn hội: thiếu nhi Thánh Thể, giới trẻ, Hội Mân Côi, Hội Thánh Thể, Hội lòng Thương Xót Chúa, Hội Legi Mariae, gia đình Khôi Bình, Huynh Đoàn Thánh Thể, ca đoàn Lê Bảo Tịnh, ca đoàn Anne Lê Thị Thành, ca đoàn Giuse, ca đoàn Cecilia, ca đoàn Têrêxa, ca đoàn giới Hiền Mẫu-giới Gia Trưởng, Hội Kèn Đồng nam giới, hội Kèn Đồng nữ giới, hội cầu nguyện Samuen, Hội Bảo Trợ Ơn Gọi Thiên Triệu,….Người giáo dân Tam Tổng cũng có truyền thống yêu thương và quý trọng các cha, các nam nữ tu sĩ và sẵn lòng đi giúp đỡ Nhà Chung Giáo phận và các giáo xứ anh em.

3. Chấn hưng hiện tại và dấn than tương lai

Từ khi lập giáo xứ cho tới những năm 1970, giáo xứ có tất cả 6 ngôi nhà thờ. Sau đó, vì thời thế nhiễu nhương và các cuộc chiến tranh xảy ra, giáo xứ chỉ còn lại ngôi nhà thờ duy nhất tại khuôn viên này, và đã được trùng tu lại vào năm 2002 do cha quản xứ tiền nhiệm Giuse Trần Xuân Mạnh.

Đầu năm 2011 vừa qua, chính quyền tỉnh Thanh Hóa đã giao ba khu đất cho giáo xứ để xây dựng nhà thờ và nhà giáo lý. Cho tới nay, giáo xứ đã xây dựng được ba ngôi nhà thờ tạm làm nơi sinh hoạt tôn giáo cho giáo họ Liên Hải, chuẩn xứ Phúc Lạc và khu vực nhà thờ Tứ Phái. Ngoài ra, ngôi nhà mục vụ 2 tầng tại chuẩn xứ Phúc Lạc đã hoàn thành vào đầu năm 2012 và công trình nhà thờ kiên cố của giáo họ Liên Hải cũng sắp hoàn thành.

Giáo họ Liên Hải hiện nay được phân chia thành 4 khu vực hướng tới việc chia tách và thành lập giáo xứ mới: 1/ khu vực nhà thờ giáo xứ gồm 3 Tổng chia thành 12 giáo họ với 5.549 giáo dân; 2/khu vực nhà thờ Phúc Lạc gồm hai giáp chia thành 6 giáo họ với 1.654 giáo dân; 3/khu vực nhà thờ Liên Hải gồm 6 giáo khu với 1.584 giáo dân; 4/khu vực nhà thờ Tứ Phái gồm 2 giáo họ với 735 giáo dân. Trong giáo xứ có 5 giới và 22 đoàn thể. Về nhân sự có 3 linh mục, 1 thầy đại chủng sinh thực tập, 1 nữ tu dòng MTG và 717 vị thành viên hội đồng mục vụ đang phục vụ tại giáo xứ.

Kể từ ngày thành lập giáo xứ cho tới nay, đã có 17 linh mục chính xứ, 16 linh mục phó xứ, và 3 thầy kẻ giảng phục vụ giáo xứ trong xứ hơn 100 năm qua. Vì thế, giáo xứ không bao giờ thiếu vắng các linh mục ở tại nhiệm sở coi sóc, dù trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm lịch sử bi hùng của Hội Thánh.

Bên cạnh đó, giáo xứ cũng đã dâng hiến cho Thiên Chúa và Giáo Hội những người con ưu tú, để dấn than phục vụ trong bậc sống linh mục và đời sống thánh hiến, gồm 23 linh mục, 15 tu sĩ nam, 43 nữ tu, 4 đại chủng sinh, 5 ứng sinh tiểu chủng viện St. Phaolo Lê Bảo Tịnh và 22 đệ tử các dòng tu.