Nhà thờ Giáo họ Đông Thọ [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Giáo họ Đông Thọ nằm trong khu vực bệnh viện phong – da liễu Văn Môn, trực thuộc giáo xứ Thái Sa, xã Vũ Vân, Huyện Vũ Thư, Tỉnh Thái Bình.Vào cuối thế kỷ 19, vì thương những người mắc bệnh phong (vi trùng Hansen xâm nhập), bị gia đình và xã hội bỏ rơi. Thương tình cho những số phận kém may mắn đó, các nhà truyền giáo thuộc hội Thừa Sai Paris đã lập ra trại cùi ở tỉnh Thái Bình. Lúc đầu trại được xây dựng ở làng Đoan Túc và phố Trần Hưng Đạo. Để tránh ô nhiễm và bảo đảm vệ sinh, các ngài lại chuyển đến vùng đất ven sông Hồng (lúc đó có tên Trại Chuối) lập nơi nuôi dưỡng và chữa trị cho các bệnh nhân. Vì ở gần làng Văn Môn nên lấy tên là trại Dưỡng Tế Văn môn. Nơi đây dần dần quy tụ người phong ở hầu hết ở các tỉnh phía Bắc (21 tỉnh), gồm 6 dân tộc, số bệnh nhân lúc này lên đến hàng ngàn người. Trong số đó có những tín hữu Công Giáo đến từ: Hải Phòng, Bùi Chu, Phát Diệm, Hà Nội, Thanh Hóa, Vinh, Bắc Ninh, Lạng Sơn, Hưng Hóa… họ sống với nhau thành cộng đoàn, khi ấy gọi là “giáp”, gồm có giáp Đông, giáp Tây và giáp Nam.

Số giáo dân ngày một thêm đông đúc, họ đã góp tiền mua nguyên vật liệu và tập trung đóng gạch xây dựng được ba ngôi nhà thờ: giáp Tây có nhà thờ Tây An, giáp Đông có nhà thờ Đông Thọ, giáp Nam có nhà thờ Nam Phúc. Trong số đó, nhà thờ Đông Thọ là lớn hơn cả, được hoàn thành năm 1935. Từ khi ba ngôi nhà thờ được hoàn thành, các sinh hoạt đạo đức dần đi vào nề nếp. Các giáp chung tay đúc chuông, mua tượng, sắm kiệu, tổ chức rước, mở lễ, ngắm nguyện Tuần Thánh chẳng thua kém gì các xứ họ khác. Với cách sống đạo và chứng tá của giáo dân nơi đây, nhiều lương dân đã xin chịu phép rửa tội gia nhập đạo Công Giáo, ước tính lên đến hàng ngàn người. Các “giáp” sau đó đổi thành họ giáo. Khi giáo phận Thái Bình được thiết lập (1936), ba họ giáo này thuộc quyền coi sóc của cha xứ Thái Sa.

Theo dòng thời gian và có nhiều nghịch cảnh, nên các ngôi nhà thờ bị xuống cấp, riêng nhà thờ Nam Phúc hư hỏng nặng, sập đổ và mất tích, kể từ đó chỉ còn lại 2 nhà thờ Tây An và Đông Thọ. Nhà thờ Tây An (ở giữa trại) đã được cha quản nhiệm Giuse Mai Trần Huynh tái thiết năm 2007.

Tân thánh đường Đông Thọ

Vì có diện tích lớn nhất lại ở vị trí trung tâm, nên nhà thờ Đông Thọ được coi như là trung tâm mục vụ cho các dịp lễ trong giáo họ. Ngôi nhà thờ này ngoài mục đích chính là nơi thờ phượng, nhiều lần đã trở thành nơi trú ngụ cho bệnh nhân trong những trận lụt lớn. Trải qua gần một thế kỷ, chịu nhiều tác động của thiên nhiên và bom đạn chiến tranh, ngôi thánh đường đã bị lún, nứt và xuống cấp trầm trọng, không bảo đảm an toàn cho cộng đoàn dân Chúa khi tham dự thánh lễ và những buổi cầu nguyện. Vì thế, cha Giuse huynh cùng với quý thày đã quyết định cho tái thiết ngôi nhà thờ.

Sau 75 năm hiện diện, đồng hành và che chở cho các tín hữu nơi đây, với biết bao biến cố thăng trầm, vào cuối năm 2010 nhà thờ Đông Thọ cũ đã kết thúc vai trò của mình, thay vào đó là ngôi thánh đường mới, nguy nga, rộng lớn, bề thế cả trong lẫn ngoài. Ngôi thánh đường mới nằm trên khuôn viên với tổng diện tích 7000m², thiết kế theo lối kiến trúc gothicque, dài 42m, rộng 15m, cao 14m, với sức chứa khoảng 1000 người. Hai cháp chuông cao 37m dính liền với nhà thờ, cùng với hai mái thượng và mái hạ, nhà thờ còn có tum cao 20m, tạo sự cân đối, hài hòa, trông xa như một con tàu đang rẽ sóng ra khơi.

Nguồn : Website GP Thái Bình