Nhà thờ Cồ Việt [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Cổ Việt trước kia thuộc tổng Đội Trạch, huyện Vũ Tiên, Tỉnh Thái Bình. Ngày nay, Cổ Việt thuộc thôn Việt Cường, xã Việt Thuận, Huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình, bên cạnh sông Hồng, cách Tòa giám mục Thái Bình khoảng 7 km về hướng Nam.
Năm thành lập: 1793
Bổn mạng: Đức Mẹ Mân Côi.
Số giáo dân : 881.
Linh mục chính xứ: Augustinô Nguyễn Quang Huy (9/2014).
Địa chỉ: Nhà thờ Cổ Việt, thôn Việt Cường, xã Việt Thuận, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.

II – QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Năm Mậu Tý (1648) đời vua Lê Chân Tông, có 6 ông họ Nguyễn người làng Bông Cời, thuộc Tỉnh Hưng Yên đến lập ấp ở khu vực này.

Năm 1679, các thừa sai Đaminh đã đến đây rao giảng Tin Mừng, và thành lập họ Lao Đồng, thuộc giáo xứ Bùi Chu.

Năm 1793, đời Đức cha Phê (Felician Alonso, Giám mục Tông tòa Giáo phận Đông Đàng Ngoài), miền Cổ Việt được thành lập giáo xứ, trụ sở đặt tại họ Hội Khê, nhận Đức Mẹ truyền tin làm quan thầy.

Năm 1874, Đức cha Khang (Barnabé Garcia Cézon) cắt bốn họ của xứ Kẻ Diền sáp nhập vào xứ Cổ Việt. Từ đó trụ sở được chuyển về họ Lao Đồng (Cổ Việt ngày nay), nhận Đức Mẹ Mân Côi làm quan thầy.

Xứ này có làng Thái Sa và Làng Vân Môn. Ở làng Vân Môn có gò sông Ba Lạt, nơi đây dùng để chăm sóc các bệnh nhân phong thuộc tỉnh Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Hưng Hoá và một số tỉnh khác nữa.

Năm 1891, đời cha Phêrô Kiên, giáo xứ xây ngôi nhà thờ bằng gỗ, lợp ngói. Năm 1944, ngôi nhà thờ xuống cấp trầm trọng. Cha Gioan Baotixita Phạm Hưng Thi tiến hành khởi công xây dựng ngôi thánh đường và được hoàn tất vào năm 1954 đời cha Đaminh Vũ Đức Triêm.

Thời vua Tự Đức cấm đạo, tại làng Cổ Việt có một trại tù giam các Kitô hữu, nơi đó cũng là pháp trường xử nhiều vị tử đạo. Trong số các chứng nhân, Cổ Việt có bảy vị Hiền phúc được ghi trong sổ tử đạo Rôma chờ ngày tôn phong chân phước. Ngoài ra, giáo xứ mới tìm thấy bảy hài cốt tử đạo nữa tại Giáo họ Kính Danh. Giáo xứ Cổ Việt gồm các giáo họ: Hội Khê, Tân Bình, Kính Danh, Sang Ty, và Bộ La.

Từ khi thành lập đến nay, giáo xứ được rất nhiều đấng bậc coi sóc: Cha Đaminh Tuý, cha Khoa, cha Mậu, cha Mẫn, cha Khiêm, cha Khoan, cha Cảnh, cha Duyệt, cha Hương, cha Luật, cha Thạch, cha Nghiêm, cha Độ, cha Kiên, cha Oanh, cha Duyệt, cha Lý, cha Thức, cha Diễn, cha Học, cha Kính, cha Nhuận, cha Phượng, cha Minh, cha Thiện, cha Thiệp, cha Hiến, cha Thức, cha Thận, cha Cẩm, cha Gioan Baotixita Phạm Hưng Thi, cha Đaminh Vũ Đức Triêm, cha Đaminh Trần Châu Quí, cha Giuse Vũ Văn Vân, cha Gioan Baotixita Trần Trọng Uyên, cha Gioan Baotixita Phạm Ngọc Châu, cha Phêrô Chanel Nguyễn Kiêm Toàn, cha Đaminh Phạm Quang Trung, cha Giuse Mai TrầnHuynh và hiện nay là cha Phanxicô Xaviê Ngô Văn Toan.

III – TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Là một giáo xứ kỳ cựu, nên mọi tổ chức và sinh hoạt của giáo xứ được duy trì đều đặn. Các hội đoàn tích cực cộng tác với cha xứ xây dựng và củng cố giáo xứ, trợ giúp đắc lực trong việc đào sâu đức tin và dấn thân truyền giáo qua các hoạt động bác ái xã hội. Huynh đoàn giáo dân Đaminh, hội Gia trưởng, hội Hiền mẫu, hội Têrêsa, ban Kèn, ban Trống hăng say phục vụ, cộng tác với cha xứ làm cho các sinh hoạt mục vụ của giáo xứ sinh nhiều hoa trái thiêng liêng tốt lành. Từ khi dòng Mến Thánh Giá Tân Việt trở lại phục vụ tại Cổ Việt, các sinh hoạt trong giáo xứ lại càng thêm khởi sắc hơn.