Hồ Kẻ Gỗ [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Kẻ Gỗ vốn là tên của một làng Việt cổ ở xã Mỹ Duệ, nay thuộc xã Cẩm Mỹ Huyện Cẩm Xuyên Tỉnh Hà Tĩnh, cách trung tâm thành phố Hà Tỉnh khoảng 20 km về phía nam. Kẻ Gỗ xưa nằm dọc theo hai bờ sông Rào Cái (còn gọi là sông Ngàn Mọ). Rào Cái là dòng sông hội tụ của hàng trăm khe suối từ dãy Trường Sơn đổ về.

Mùa nắng thì Rào Cái khô hạn, mùa mưa thì chảy quá nhanh, quá mạnh, trở thành tai ương cho cả vùng phía nam Hà Tĩnh.Từ những năm đầu thế kỉ XX, người Pháp đã nghĩ đến việc đắp đập chế ngự dòng sông này. Họ thiết kế và bắt đầu thi công một số hạng mục thì chiến tranh thế giới lần thứ 2 và sau đó là Chiến tranh Đông Dương nổ ra nên bị bỏ dở. Cho đến ngày 26/3/1976, khi đất nước thống nhất, công trình mới được các nhà thủy lợi Việt Nam thiết kế, thi công và có tên là Hồ Kẻ Gỗ. Ngày 3/2/1988, công trình được đưa vào sử dụng.

Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ có diện tích tự nhiên 35,159ha. Hồ Kẻ Gỗ tọa lạc ở địa phận của 3 huyện Cẩm Xuyên, Kỳ Anh và Hương Khê. Hồ là công trình đại thủy nông với trữ lượng 350 triệu m3 nước, tưới cho gần 17.000 ha lúa, màu, vùng đất thuộc Huyện Thạch Hà, Cẩm Xuyên, thị xã Hà Tĩnh và phía Bắc Huyện Kỳ Anh. Với chiều dài hơn 30 km, hồ còn là nguồn cung cấp thực phẩm dồi dào cho các vùng dân cư nơi đây.

Đặc biệt, hồ Kẻ Gỗ góp phần quan trọng cải tạo môi trường sinh thái, cảnh quan thiên nhiên của cả một vùng rộng lớn, trở thành một khu bảo tồn thiên nhiên có giá trị, một điểm du lịch sinh thái lý thú. Khí hậu vùng Kẻ Gỗ quanh năm mát mẻ. Điều lý thú là khi du thuyền trên mặt hồ, bạn sẽ được chiêm ngưỡng và tận hưởng cái đẹp, sự nên thơ của mênh mông nước và bạt ngàn rừng. Về đêm, dưới ánh trăng sao, không gian huyền bí càng huyền bí hơn bởi âm thanh của sóng nước, gió rừng và tiếng gầm, tiếng hú, tiếng gọi đàn của muôn loài cầm thú hòa quyện vào nhau…

Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ được bao phủ bởi rừng kín với nhiều loại cây cho gỗ có tên trong sách đỏ Việt Nam như lim xanh, sến mật, gụ, lau, vàng tâm, trầm hương, song mật, lát hoa, côm bạch mã, chùm bao Trung bộ, bời lời vàng, v.v… Đây là khu hệ thực vật phong phú đặc trưng cho nhiều luồng thực vật của khu hệ thực vật bản địa bắc Việt Nam – nam Trung Hoa, luồng thực vật Indonsia – Malaysia và luồng thực vật Hymalaya. Đến nay, tại khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ đã phát hiện được 364 loài động vật có xương sống thuộc 99 họ. Gà lôi lam đuôi trắng, một trong ba loài gà lôi đặc hữu của Việt Nam đang trong tình trạng bị đe dọa tuyệt chủng, và nhiều loại quý hiếm khác. Trong 47 loài thú ở đây có 18 loài (chiếm 21%) được ghi vào sách đỏ Việt Nam và thế giới. Rừng Kẻ Gỗ cũng là xứ sở của các loại mộc lan, phong lan đẹp và quý như quế hương, tai tượng, tai trâu, đuôi chồn, nghinh xuân, phượng vĩ…

Giữa dòng nước chảy xiết vẫn có những loài cây sinh trưởng và tỏa bóng mát. Mặt hồ còn được điểm trang bởi nhiều ốc đảo nhỏ, mỗi ốc đảo là một thế giới riêng huyền bí.

Từ lâu, Kẻ Gỗ đã được đông đảo các nhà khoa học trong và ngoài nước đến tham quan, nghiên cứu. Ngành du lịch Hà Tĩnh đang xúc tiến lập các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng cũng như hệ thống các dịch vụ để xây dựng nơi đây thành mộtkhu du lịch sinh thái tổng hợp với nhiều loại hình giải trí như đua thuyền, lướt ván, leo núi, câu cá, cùng các khu thể thao tennis, cầu lông, bóng chuyền, xây dựng vườn thú, vườn chim, vườn cây cảnh. Kẻ Gỗ luôn mang nặng ân tình với những người con đi xa cũng như để lại những ấn tượng mặn mà cho ai một lần đến thăm.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý đã sáng tác bài hát “Người đi xây hồ Kẻ Gỗ” để nói về quá trình xây hồ.