Giáo Xứ Đông A [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Theo các sử liệu còn để lại, làng Bồng Tiên được đón nhận ánh sáng Tin Mừng từ năm 1762, do các cha thừa sai từ Phú Nhai sang dạy kinh văn đạo lý. Cũng trong thời gian này đã có các tín hữu đầu tiên lãnh nhận phép Rửa.

Ánh sáng Tin Mừng mỗi ngày một lan rộng, số người theo Đạo cũng tăng nhanh. Do đó, gốc mẹ Bồng Tiên được phân ra thành nhiều họ giáo như: Bồng Tiên 1, Bồng Tiên 2, và Bồng Tiên 3. Trong đó, Bồng Tiên 2 chính là tiền thân của Giáo họ. Họ Đông A, được thành lập năm 1821 và nhận Thánh Phê-rô làm Đấng bảo trợ, đến nay đã được 193 năm.

Sau khi thành lập họ giáo, các bậc tiền nhân đã chọn đất khu trung tâm làng Trài, tức Xóm Long Tiên cũ, làm nơi xây dựng nhà nguyện đầu tiên vào năm 1821. Ngôi nhà nguyện có 6 gian, được làm bằng gỗ, cột bằng tre hoặc bằng cau, xung quanh ghép ván, mái lợp tranh. Đây là nơi trung tâm sinh hoạt đời sống Đức tin, để giáo dân đến cầu nguyện và học kinh văn đạo lý.

Mặc dù trải qua nhiều lần cấm cách bắt đạo dưới thời vua Minh Mạng, Tự Đức, nhưng các tín hữu nơi đây luôn vững niềm cậy trông vào Chúa với một Đức Tin vững vàng, sẵn sàng hy sinh mạng sống để bảo vệ Đức tin của mình. Họ giáo có 4 người bị bắt đem đi giam ở nhà ông Lý trưởng Phạm Ngọc Đề, làng Tăng Gia, huyện Quỳnh Côi. Sau khi bị giam 6 tháng, tất cả 4 vị được lãnh phúc Tử Đạo. Hai vị bị án chôn sống đó là Đa-minh Trần Nhiên Nghiên và Đa-minh Trần Quý Thiều, bị hành án ngày 5.6.1862. Hai vị khác nữa bị án thiêu sinh là: Đa-minh Diệc và Đa-minh Bôn.

Năm 1888, cha Vũ Ruyện quản nhiệm và các vị tiền nhân đã chuyển nhà thờ sang phía Nam, cách chỗ nhà thờ cũ khoảng 200m. Ngôi nhà thờ mới này khang trang sạch sẽ hơn nhưng vẫn còn thô sơ, ghép gỗ, lợp tranh. Đây là ngôi nhà thờ thứ II của giáo họ, là nơi sinh hoạt tâm linh cho cộng đoàn trong suốt 13 năm (1888-1901).

Năm 1902, dưới thời cha Giu-se Đốc quản nhiệm, lúc này số tín hữu trong giáo họ mỗi ngày một đông. Nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tôn giáo cho cộng đoàn, giáo họ lại một lần nữa di chuyển nhà thờ về phía trước, sát với đường trục xóm và cạnh sông Trài. Đây cũng chính là khu đất xây dựng ngôi thánh đường ngày nay. Diện tích khu đất khoảng 2.483m2. Ngôi nhà thờ được xây dựng bằng gỗ lim, cột tròn có đường kính 0,4m và lợp ngói vảy trâu, gồm 7 gian, dài 27m, rộng 9m, gian cuối để trống, có xà treo chuông. Nhà thờ được trang trí mĩ thuật và là một trong những nhà thờ hiện đại thời đó. Đây là lần thứ III giáo họ tái thiết và xây lại nhà thờ.

Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, do ảnh hưởng nặng nề của thời tiết nắng mưa, lụt lội cùng với thời gian 99 năm dài, ngôi nhà thờ đã xuống cấp rất trầm trọng, và gần như hư hỏng hoàn toàn. Bên cạnh đó, số giáo dân ngày càng tăng, nhằm đáp ứng nhu cầu lợi ích thiêng liêng cho cộng đoàn, giáo họ cần có ngôi nhà thờ lớn hơn. Năm 1998, được Đức Cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang – Giám mục Giáo phận – cho phép, cha xứ Đa-minh Phạm Quang Trung cùng với cộng đoàn giáo họ đã quyết định tái thiết và xây dựng lại ngôi nhà thờ một lần nữa.

Nhờ sự giúp đỡ của các ân nhân quê hương ở Hải ngoại, và cộng đồng giáo hữu quê hương ở hai miền Nam Bắc, đồng thời có sự động viên khích lệ của hai cha quý hương là: Phê-rô Trần Khắc Thi và phê-rô Trần Đình Bốn, cùng với tinh thần đoàn kết của trên 1.000 tín hữu trong họ, ngày 20.02.2001, ngôi nhà thờ bắt đầu được khởi công. Tiến trình thi công được thực hiện đều đặn, ngày nào cũng có hàng trăm người làm việc tấp nập trên công trình.

Ngày 20.12.2005, giáo họ đã tổ chức mừng công ngôi nhà thờ mới, tạm thời được đưa vào sử dụng. Ngôi nhà thờ thứ IV thực sự là một dấu ấn đặc biệt của người cha chung giầu nhiệt huyết, cha Đa minh Phạm Quang Trung, cũng như của mọi thành phần con dân quê hương Giáo họ Đông A khắp nơi xa gần.

Năm 2006, giáo họ lại tiếp tục xây phần cao của hai tháp chuông, làm trần 7 gian còn lại, trang trí phần cuối và sửa sang khuôn viên nhà thờ: mở rộng sân và xây tường giậu. Như vậy, sau 13 năm xây dựng, ngôi nhà thờ mới đã hoàn thành với chiều dài 55m, rộng 17m và cao 21m, hai cánh Thánh giá rộng 25m, hai tháp cao 39m. Bên cạnh đó, để mở rộng diện tích khuôn viên nhà thờ, giáo họ đã mua dãy nhà khu cuối nhà thờ rộng hơn 800m2, lấp quãng sông cụt, di chuyển lại đường làm cho diện tích khuôn viên nhà thờ được mở rộng đến nay là 5.191m2. Giáo họ cũng làm 1 đài Đức Mẹ La Vang khang trang, lộng lẫy.

Ngày 3 tháng 5 năm 2014, được sự cho phép của Đức Cha Phê-rô, Giám mục giáo phận, giáo họ đã tổ chức thánh lễ trọng thể và cung nghinh hài cốt 4 vị tiền nhân của giáo họ đã hi sinh anh dũng để tuyên xưng Đức tin. Hài cốt các ngài được quàn trong hộp kính chân không và đặt vào nơi xứng đáng để mọi người đến kính viếng.

Trong khi Giáo họ hoàn thiện tổng thể cho ngôi Thánh đường, như: tu sửa, sơn quét… để tổ chức Thánh lễ Tạ Ơn cắt băng khánh thành thì chúng con lại nhận được niềm vui mừng khôn xiết- niềm vui mà chúng con đã chờ đợi gần 200 năm, khi Giáo họ Đông A chúng con đã được Bề trên Giáo phận ban sắc phong nâng lên hàng giáo xứ, ngày 08 tháng 12 năm 2014.

Kể từ thời khắc lịch sử được đón nhận Tin Mừng, hành trình đức tin của cộng đồng dân Chúa trên mảnh đất này bước đi trong sóng gió bão táp, trong những biến thiên thời cuộc. Đó là những trang sử được viết bằng mồ hôi nước mắt thắm đượm máu xương của những chứng nhân trung liệt, gợi nhắc về hành trình nhọc nhằn đã qua, thấu đáo những biến cố của công cuộc truyền giáo tại giáo phận Thái Bình, để minh định một điều rằng dù trong bất cứ trạng huống hoàn cảnh nào, bàn tay Chúa vẫn luôn thực thi sự quan phòng che chở. Có thể nói rằng, cùng với thời gian, những dấu ấn vốn mang sắc thái cá nhân đã hòa vào dòng chung làm nên những giá trị mang tính thời đại. Một giáo họ với bề dày truyền thống hàng trăm năm lịch sử đang thể hiện một khuôn mặt trẻ trung giàu tính năng động và khát vọng vươn lên đến nay đã thành một giáo xứ.

Giáo xứ có tới 12 đoàn hội như: Ban Ca đoàn, ban kim nhạc nam và nữ, Hội Con Đức Mẹ, Hội Lòng Chúa Thương Xót, Đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể, ban Trống… Các hội đoàn rất hăng say cộng tác với cha xứ và sẵn sàng phục vụ, làm tông đồ tại các giáo xứ, giáo họ trong và ngoài xứ.

Nguồn : Website GP Thái Bình