Đình Ngòi A [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Đình Ngòi A (đình Mường A) nằm ở làng Chiềng, xã Ngòi A, Huyện Văn Yên, Tỉnh Yên Bái, cách Thành phố Yên Bái 41 km.

Lịch sử

Thời Hùng Vương, vùng đất Ngòi A thuộc bộ Tân Hưng, nước Văn Lang.

Thời Thục Phán An Dương Vương, Ngòi A thuộc huyện Tây Vu, quận Giao Chỉ.

Khi nhà Ngô đổi tên quận Giao Chỉ thành Giao Châu và chia Giao Châu thành 6 quận, Ngòi A thuộc huyện Lâm Tây, quận Tân Hưng.

Sang thời nhà Tấn, quận Tân Hưng đổi tên là quận Tân Xương, sau đó đổi là quận Hưng Châu.

Từ thế kỷ thứ 6, Ngòi A thuộc huyện An Nhân, quận Giao Chỉ.

Thời Đường, huyện An Nhân nằm trong Phong Châu Thừa Hoá quận.

Năm 627, nhà Đường bỏ huyện An Nhân, nhập phần đất này vào huyện Gia Ninh, thuộc Phong Châu Thừa Hoá quận.

Thời Lý, vùng Ngòi A thuộc đất Châu Đăng.

Thời Trần thuộc Đạo Đà Giang, Châu Quy Hoá, trấn Thiên Hưng sau đổi tên là trấn Hưng Hoá.

Thời Lê, thuộc Mường A, Tổng Đông Quang, Huyện Trấn Yên, phủ Quy Hoá, trấn Hưng Hoá.

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, đình Ngòi A được chọn làm một trong những điểm tập kết trước khi tấn công đồn Pháp ở Đại Bục, Đại Phác, đồn Dóm (chiến dịch sông Thao, năm 1949) và giải phóng Nghĩa Lộ (chiến dịch Tây Bắc tháng 10/1952).

Đặc điểm

Đình Ngòi A là một trong những ngôi đình cổ, có từ lâu đời ở Yên Bái, đình gắn liền với phong tục thờ Sơn thần và thờ thêm 2 thủ lĩnh tham gia lãnh đạo cuộc khởi Giáp Dần (năm 1914) là Phùng Trường Minh và Hoàng Minh Giám.

Đình Ngòi A quay mặt ra hướng Tây Nam, diện tích khoảng 62m², gồm một toà nhà 4 gian bằng gỗ, kết cấu theo lối chữ Đinh, gồm 3 gian đại bái và một gian hậu cung.

cậu cung là nơi chiếm vị trí cao nhất gồm 3 cỗ thờ Cao Sơn Đại Vương, được sơn thon thiếp vàng.

Đại bái gồm ba gian, sát với góc tường phía bên phải ngay hướng đi vào hậu cung là bàn thờ Phùng Trường Minh và Hoàng Minh Giám, ở giữa là ban công đồng.

Đình Ngòi A hiện nay được kết cấu theo kiểu chuôi vồ, ngoài bệ ngai và bát hương đồng trong đình là những vật dụng cổ, những đồ thờ tự còn lại đều do người dân cúng tiến.

Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh

Ban đầu, đình Ngòi A được dựng ở giữa khu rừng.

Năm 1965 – 1968, máy bay Mỹ bắn phá miền Bắc, đình Ngoài A bị dỡ và gia tộc Hoàng Đình Học thu gom đồ thờ đem về làng Chiềng lập miếu thờ.

Năm 2007, đình Ngòi A được UBND xã dựng lại đình với ba gian nhà lá có chuôi vồ.

Đình Ngòi A cách thị trấn Mậu A khoảng 2 km, du khách muốn đến di tích có thể đi theo 2 tuyến sau:

Xuất phát từ thành phố Yên Bái theo đường tỉnh lộ 151 tới thị trấn Mậu A, rẽ phải theo đường Mậu A – Tân Nguyên khoảng 2 km là tới di tích.

Xuất phát từ thủ đô Hà Nội bằng đường sắt theo tuyến Hà Nội – Lào Cai, xuống ga Mậu A, theo đường thị trấn Mậu A- Tân Nguyên khoảng 2 km là tới di tích.