Đình làng Gia Du [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Ngôi đình ở xã Gia Du, Huyện Bình Xuyên, Tỉnh Vĩnh Phúc. Xã Gia Du ngày trước thuộc tổng Tam Lộng, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Yên. Sau xã đổi thành làng Gia Du. Vào đời Tự Đức (1848 – 1880), làng Gia Du nhập vào ấp Xuân Quang của xã Quang Hà, sau đó đổi Xuân Quang thành xã Gia Du, thuộc huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc.

Kiến trúc

Đình gồm một toà đại bái 3 gian, kết cấu chuôi vồ và hai đẫy dải vũ. Trên bức thượng lương ghi năm sửa đình vào năm Thành Thái thứ 7 (1878). Đình thờ Lỗ Đình Sơn và thất vị thượng đẳng thần.

Trong đình có 4 cỗ long ngai, 1 chiếc kiệu, 1 hương án, và quyển thần tích do Đại học sĩ Nguyễn Bính phụng soạn vào năm Hồng Phúc nguyên niên 1572 gồm 10 trang và 1 quyển địa bạ sao năm 1873 đời Tự Đức 26 do lý trưởng Trần Văn Sây giữ. Hiện tại đình còn lưu giữ 2 đạo sắc phong vào năm Đồng Khánh 2 và Duy Tân 3.

Theo Lịch sử Vĩnh Phú, sách xuất bản năm 1990 của Sở Văn hoá và thông tin tỉnh Vĩnh Phú, thì 7 vị này quê gốc từ làng Bầu Lý, xã Hợp Lý, Huyện Lập Thạch, vốn làm than, kiếm củi. Khi đạo quân Vân Nam đánh sang nước ta, các vị đã chiêu tập sĩ tốt dưới sự chỉ huy của Lê Phụ Chẩn trong thời kỳ kháng chiến chống quân Nguyên. Các vị này hy sinh anh dũng tại đây, nên rất nhiều địa phương trong vùng lập đền thờ.

Trong đình có bài khấn được lưu truyền như sau:

“Thiên địa vô tư, quảng bố hiếu sinh chi đức. Hạ dân hữu đảo nguyện duy tòng dục chi ân, ngưỡng mộ cao minh chiếu giám.

Duy, Vĩnh Phú tỉnh Tam Đảo huyện Gia Khánh xã Gia Du Thôn, tuế thứ (…) cư phụng thánh vương hiến cung dạng chúng thần đẳng nam phụ lão ấu đồng dân khánh hạ tiết lễ, cầu bình an, nghệ vu linh từ, cẩn cụ sớ văn phụng tấu:

“Thượng đệ nhất đẳng thần Đông Hải Đại vương Lỗ Đình Sơn, Thượng đệ nhị đẳng thần Đông Hải đại vương Lỗ Đình Quý, Thượng Đệ tam đẳng thần, đệ tứ đẳng thần Tứ vị đại vương, anh linh tế thế, trọ thắng khang dân phù vân dương vũ dực thanh bảo an, hùng tuấn đại vương Thượng đẳng thần bản cảnh thành hoàng, ngọc bệ hạ, cổ kinh tả ban, hữu ban văn võ, bách quan liệt vị, tiền cung vọng thánh, tứ phủ thường phàm, khẩn cung duy thánh, đại mô hách hách, vũ lược hằng hằng, tham tam tài chi đức, cứu dân hộ quốc chi trung nghĩa tứ phương cộng hưởng hồng ân, vạn cổ trường lưu, Vĩ tích anh linh từ thần đẳng thành tâm kinh tấu, ngưỡng cầu thánh đức, tương hữu chi ân, mạc tứ khang ninh chi khánh. Giải tán hình sung chi ách tiễu trừ vận hạn chi tai, tế thế thọ khang định thỉnh, thân cung khang kiến niên niên phúc diễn hưng long, dãn thần đồng dân hạ thỉnh, vô nhân kích thiết, bình doanh chi chỉ, cẩn tấu”

Trong bài khấn này, thấy rõ Đình làng Gia Du thờ 4 vị đại vương trong đó có hai vị là Lỗ Đình Sơn và Lỗ Đình Quý. Tóm lại, từ thời xa xôi nhất, làng Gia Du thờ về Cao Sơn đại vương và Quý Minh đại vương thuộc thời Hùng Vương như nhiều làng khác trong vùng, sau đó thờ các vị có công trong cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên vào thời nhà Trần. Mảnh đất này từng chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử từ thời dựng nước đến các thời kỳ bảo vệ đất nước của dân tộc.