Đình Hương Canh [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Đình Hương Canh nằm trên địa bàn thị trấn Hương Canh, Huyện Bình Xuyên, Tỉnh Vĩnh Phúc, cách Thành phố Vĩnh Yên khoảng 7 km, cách Hà Nội khoảng 50 km.

Lịch sử

Đình Hương Canh được xây dựng vào khoảng niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ 2, đời vua Lê Dụ Tông.

Ngày 6/8 năm Tân Dậu (1741) niên hiệu Cảnh Hưng thứ 2, vua Lê là Duy Diêu ban khen người dân Hương Canh 3 chữ Tứ Kiên Nghĩa.

Ngày 22/4 năm Kỷ Tỵ (1749) niên hiệu Cảnh Hưng thứ 10, vua Lê là Duy Diệu lại ban tặng cho người dân Hương Canh 3 chữ Trung nghĩa dân để xác nhận công lao chống lại bọn giặc cỏ ở Thanh Lãnh.

Hiện nay, đình Hương Canh vẫn còn giữ được bức đại tự sơn son thiếp vàng có 4 chữ Thượng Đẳng Tối Linh được chế tác vào đời vua Gia Long Nguyễn Phúc Ánh, năm Giáp Tý (1804).

Đình Hương Canh là nơi thờ các vị thành hoàng: Thiên Sách Vương Ngô Xương Ngập (con cả của Ngô Quyền), Nam Tấn Vương Ngô Xương Văn (con thứ của Ngô Quyền), Linh Quang Thái Hậu Dương Thị Như Ngọc (vợ Ngô Quyền), A Lữ nương nương Dương Phương Lan (vợ thứ Ngô Quyền), Thị Tùng phu nhân Phạm Thị Uy Duyên (vợ Thiên Sách Vương Ngô Xương Ngập), Đông Ngạc đại thần Đỗ Cảnh Thạc (một vị tướng và là cháu ngoại Ngô Quyền).

Đặc điểm

Tất cả các đầu dư, họng cột, những phần thừa ra ở đình Hương Canh đều được biến thành những tác phẩm nghệ thuật. Những đầu kìm được chạm lộng sâu với những nét mác cong đều, những đầu hoành, đòn tay được chạm trổ thành những chú voi cùng đội mái đình.

Đặc biệt là 19 bức chạm lớn, nhỏ gép thành 6 mảng ở trong đình trên những bức cốn và ván gió. Đây là hình ảnh thu nhỏ của ngày hội làng, phản ánh sinh hoạt của người dân địa phương vào thời Lê Trung Hưng như: đấu võ, đấu vật, bơi chải, bầu rượu túi thơ, đi săn về, người cưỡi rồng, táng mộ vào hàm rồng, bát tiên…

Mái đình Hương Canh được lợp bằng ngói mũi hài, xếp đặt theo kiểu đóng óc vẩy rồng rất chặt chẽ. Bờ nóc được đắp thẳng ke, hai đầu cong lên, các đầu đao cũng vút lên, toàn bộ mái đình có hình một cánh diều khổng lồ. Vì thế toàn cảnh đình Hương Canh rất đồ sộ nhưng không nặng nề mà mềm mại, uyển chuyển.

Trước kia, đình Hương Canh có 3 toà kiến trúc bố cục theo kiểu chữ vương, nhưng vào năm 1964, trong khi tu sửa đã dỡ toà cuối cùng, hiện nay chỉ còn toà tiền tế và đại đình. Tiền tế đình Hương Canh gồm 3 gian, mái được làm kiểu 2 tầng 8 mái, toà đại đình 5 gian 2 dĩ, dài 26m, rộng 13,50m, 4 mái. Chống đỡ bộ mái nặng hàng chục tấn là một bộ khung chắc chắn. Riêng toà đại đình với 6 hàng chân, 48 cột gỗ tốt, đại khoa, cột cái có chu vi 2,40 m, cao 6 m; cột con chu vi 1,80 m, cao 4 m.

Kết cấu của đình Hương Canh không theo kiểu “chồng bồn tứ trụ” như một số đình khác mà kết cấu bộ vì đình làm theo kiểu “cột đội cảnh sẻ” rất khoẻ và giữ được nóc đình vững bền.

Quá trình tôn tạo

Đình Hương Canh được trùng tu vào niên hiệu Đồng Khánh thứ 3, năm Mậu Tý (1888).

Tháng 5/2007, đình Hương Canh được trùng tu theo chương trình Quốc gia từ nguồn ngân sách Nhà nước.

Ngày 18/9/2008 (ngày 19/8 năm Mậu Tý), đình Hương Canh được Đoan chỉnh phục chế, làm lễ cất nóc, đặt thương lương mới bằng vật liệu gỗ truyền thống làm tăng khả năng chống chịu mối mọt và những ảnh hưởng của thời tiết khí hậu đối với các tác phẩm điêu khắc nghệ thuật của đình cổ, cuối thời Lê đầu thời Nguyễn.

Tuy nhiên nền móng của đình đã được kiên cố hoá, cột gỗ được nâng cao cùng với đá táng kê lót cao thêm 80 cm, khoảng cách từ nền lên tới nóc đình là 6,5 m.

Du khách muốn đến đình Hương Canh có thể xuất phát từ thành phố Vĩnh Yên theo theo quốc lộ 2A khoảng 7 km là đến thị trấn Hương Canh.