Đình Hưng Lộc [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Đình Hưng Lộc thờ Thái úy Phạm Cự Lượng (có nơi gọi là Phạm Cự Lạng) là người có công lớn khi vua Đinh Tiên Hoàng khởi nghiệp, được vua tin dùng giao cai quản thị vệ và bảo vệ hoàng thành. Đến đời vua Lê Hoàn, ông đã tham gia và lập nhiều chiến công trong cuộc chiến chống quân xâm lược Nam Tống. Khi đang chỉ đạo đào một dòng sông từ Đồng Cổ đến Ba Hòa (Thanh Hóa ngày nay), ông đã lâm bệnh nặng và qua đời. Tưởng nhớ công lao của ông, nhiều địa phương đã lập đền thờ, trong đó có thôn Hưng Lộc. Đình Hưng Lộc được xây dựng từ thế kỷ 14, trải qua 600 năm, các thế hệ dân làng đã dày công tu sửa, tôn tạo để nơi đây trở thành công trình nghệ thuật đặc sắc với những nét kiến trúc mang đậm tín ngưỡng dân gian. Nghệ thuật điêu khắc trang trí ở đình Hưng Lộc khá phong phú, đa dạng trên các chất liệu như đá, gạch, vôi, gỗ với các linh vật như rồng, phượng, lân, voi, hoa lá, con người bằng những thủ pháp chạm nổi, kênh bong, chạm lộng… Đình được xây theo kiểu tiền chữ nhất, hậu chữ đinh, bao gồm tiền tế, trung đình và hậu cung. Khu trung đình treo bức đại tự và đôi câu đối nói về công lao của thành hoàng Phạm Cự Lượng: “Khuông Lê vĩ tích tồn sơn hải/ Bình Tống anh thanh quán cổ kim” (Công lớn phò giúp nhà Tiền Lê, còn tồn tại với nước non, Tiếng vang oai hùng đánh giặc Tống, còn vọng mãi từ xưa đến nay). Hậu cung là khu tập trung nhiều tác phẩm nghệ thuật điêu khắc độc đáo. Trên bộ vì ván mê trước hậu cung và trước tượng Thái úy Phạm Cự Lượng thể hiện hàng chục con rồng được chạm trổ mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn, thời Hậu Lê rất đặc sắc đang uốn lượn sinh động cùng với các con vật như phượng, lân, sóc… Rồng được chạm khắc nổi bật với bờm, tóc, đao mắc bay ngược về sau, thân uốn khúc, xung quanh là mây bay, rùa, phượng, hoa sen. Các con rồng thường không đứng độc lập mà được mô tả với các đề tài, với các con vật khác, với hoa sen, mây… Hình ảnh rồng uốn lượn còn được chạm trổ moi 3 tầng ở đôi cột bằng gỗ lim rất sống động. Nét đặc sắc nghệ thuật chạm khắc còn phải kể đến bức chạm “4 nụ cười dân gian” thể hiện một khóm trúc, đám mây có tiên cưỡi rồng có một nam giới cởi trần, đóng khố đang ôm vai một thiếu nữ. Một người đàn ông nghiêng đầu cười, tay chỉ vào người bạn tình tỏ ý đùa cợt trong khi ông già quay mặt đi với vẻ suy tư. Ngoài ra còn có các bức chạm các cô thôn nữ ngồi trên cốn rất sinh động, thể hiện đời sống, sinh hoạt của người dân. Trong cùng hậu cung đặt bức tượng Thành hoàng Phạm Cự Lượng bằng đồng nặng 800kg trên bệ bằng đá cổ chạm khắc công phu.

Nguồn: Báo Nam Định