Đình Hiển Lễ [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Đình Hiển Lễ nằm trên địa phận làng Hiển Lễ, xã Cao Minh, Thị xã Phúc Yên, Tỉnh Vĩnh Phúc.

Truyền thuyết, lịch sử

Làng Hiển Lễ vốn có nghề gốm cổ truyền, theo truyền thuyết thì ông tổ nghề gốm là người Thanh Hóa, trong khi chu du thiên hạ phát chẩn đã tới vùng Kẻ Rẫy (tên nôm của làng Hiển Lễ), thấy người dân nơi đây hiền lành chất phác, phong cảnh đẹp nên ông và gia đình chọn làm nơi lập nghiệp và truyền nghề gốm cho người dân địa phương.

Sau khi mất, ông đã được dân làng thờ làm tổ nghề và an táng cách đình khoảng 200 m. Năm 1994, trên phần mộ của đức thánh tổ, người dân đã xây thành lăng tổ nghề gốm Hiển Lễ.

Trong đình Hiển Lễ có bài vị thờ đức thánh tổ Hà Tân, vợ của đức thánh tổ (La Lang Lương thị) cùng con trai ông (đức thánh Trường Sinh) là người có công phò giúp vua Hùng và âm phù Hai Bà Trưng đánh giặc giúp nước, cứu dân, đã được tôn phong làm thành hoàng làng.

Đặc điểm

Lúc mới khởi dựng, đình Hiển Lễ có kiến trúc hình chữ vương, nhưng hiện nay kiến trúc cổ của đình chỉ còn tòa ống muống được cải tạo thành hậu cung 3 gian, với 5 bộ vì theo kiểu giá chiêng chồng rường, 10 cột cái, chân cột kê đá tảng, mái đình lợp ngói mũi, kết cấu theo kiểu chồng diêm 2 tầng 8 mái.

Trên những cấu kiện kiến trúc gỗ của đình Hiển Lễ như khu vực cửa khám thờ được trang trí các hình hổ phù, rồng uốn, rồng hút nước, phượng cuốn thư, sen, rùa và các chữ Hán làm thành những bức đại tự, hoành phi, câu đối đan xen nhau. Ba bức trần đình Hiển Lễ là những hình họa bầu trời và các vì tinh tú, hình rồng bay, phượng múa…

Ngoài ra, đình Hiển Lễ còn lưu giữ được nhiều cổ vật như: 2 cỗ ngai thánh làm từ thời Nguyễn được sơn son thếp vàng, đục chạm tinh tế; kiệu bát cống hình mui thuyền, được làm từ thời Hậu Lê và các mâm xà; mâm ấu; mâm bồng; hòm sắc; cuốn thư… Đặc biệt có 6 bản sắc phong và 2 cuốn ngọc phả chữ Hán, là tài liệu thuộc dạng cổ vật độc bản.

Hàng năm tại đình Hiển Lễ có 2 kỳ lễ hội là giỗ Tổ nghề gốm (30 tháng giêng) và ngày sinh thánh (mùng 5 tháng 2).

Bắt đầu từ chiều 29 tháng giêng, dân làng rước kiệu mang lễ vật ra khu lăng mộ làm lễ bái đức thánh tổ rồi sau đó rước kiệu nghinh thánh về đình. Đoàn rước gồm có đội cờ, bát âm, đội long đình bát bửu, chấp kích, kiệu thánh. Sau khi đem mâm lễ vật gồm chè đỗ xanh, oản xôi, thịt lợn đen…từ kiệu dâng lên đình, các bậc cao niên trong làng thực hiện lễ cáo yết rồi tắm mộc dục. Khi tắm mộc dục phải lấy nước giếng đình và đựng trong một nồi đất nung gọi là nồi đình. Tắm mộc dục xong thì phong áo mũ cân đai cho thần và gióng chuông nổi trống làm lễ yên vị.

Sáng 30 tháng giêng làm lễ nhập tịch và tiến hành việc tế lễ trong suốt thời gian mở tiệc, mỗi ngày tế 2 lần. Trong những ngày diễn ra lễ hội có các trò chơi dân gian như: bắt vịt, đập niêu, đánh đu và các trò hát nhà tơ, hát chèo, tuồng …

Trước đây ở làng Hiển Lễ còn có lệ là từ tối ngày 29, mỗi gia đình phải lắp một ngọn đèn treo ở cổng (tượng trưng cho lò nung đang đỏ lửa) và sáng hôm sau, mỗi nhà phải làm một mâm cỗ thủ gia (cỗ theo đầu nhà) mang ra đình làm lễ. Sau đó sẽ dùng các mâm cỗ này để tiếp khách thập phương và mọi người trong làng cùng hưởng lộc thánh.

Đình Hiển Lễ năm kề thị trấn Xuân Hòa, cách khu du lịch Đại Lải 6 km, cách thị xã Phúc Yên 6 km.