Đền Thái Vi – #1 [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Nằm yên tĩnh giữa rừng núi đại ngàn vùng đất huyền thoại Cố đô Hoa Lư, Ninh Bình, Đền Thái Vi là một di tích lịch sử vô cùng quý báu, gắn liền với lịch sử triều đại nhà Trần. Đền Thái Vi ở thôn Văn Lâm, xã Ninh Hải, Huyện Hoa Lư thờ vua Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông, Hiển Từ Hoàng thái hậu và thờ phụ vua Trần Nhân Tông, Trần Anh Tông. Tương truyền đền Thái Vi được xây dựng trên nền cung điện của hành cung Vũ Lâm của các vua Trần.

Cứ 3 năm một lần vào các năm Tí, Ngọ, Mão, Dậu, đền Thái Vi tổ chức lễ hội trong 3 ngày 14, 15, 16 tháng 3 (Âm lịch). Nhân dân địa phương quan niệm rằng sau khi chiến thắng giặc Nguyên Mông, ngày 15 tháng 3 (Âm lịch) là ngày vua tôi nhà Trần về Thiên Trường (Nam Định) bái yết tổ tiên, ăn mừng chiến thắng.

Ngôi đền đầu tiên nơi này đã được xây dựng ngay sau khi kháng chiến chống quân Nguyên Mông thắng lợi năm 1258, khi vua Trần Thái Tông quyết định nhường ngôi cho con rồi lui về vùng núi non này, lập am Thái Vi để xuất gia. Sau này các vị vua Trần Thánh Tông và Trần Nhân Tông cũng xuất gia tại đây.

Trước đền có giếng ngọc xây bằng đá. Sau đền là dãy núi đá Cấm Sơn. Phía ngoài của Nghi môn, hai bên có đặt hai con ngựa bằng đá xanh nguyên khối. Qua Nghi Môn có gác chuông làm bằng gỗ lim, các mái lợp ngói mũi hài. Ở đây treo một quả chuông đúc từ năm Chính Hoà thứ 19. Đối diện với gác chuông theo đường chính đạo là tháp bia và ba tấm bia dựng hai bên. Tháp bia bốn mặt ghi công đức những người có công cúng tiến xây dựng đền.

Đường chính đạo và sân rồng đều lát đá xan. Sân rồng rộng khoảng 40m2. Hai bên sân rồng là hai dãy nhà Vọng – nơi xưa kia các cụ bàn việc tế lễ. Từ sân rồng bước theo các bậc đá có độ cao 1,2m là đến Ngũ đại môn (5 cửa lớn) có 6 hàng cột đá tròn song song đều được chạm khắc nổi long vương chầu vào chính diện. Mặt ngoài các cột đá đều chạm khắc các câu đối bằng chữ Hán. Các xà hiên cũng làm bằng đá, chạm khắc lưỡng long chầu nguyệt.

Gian giữa của Bái đường, trên cao treo bức hoành phi sơn son thiếp vàng có bốn chữ Hán lớn “Long đức chính trung” (Đức lớn chính giữa), bái đường thờ công đồng trên bệ đá.Tiếp theo là ba gian Trung đường với hai hàng cột đá tròn, mỗi hàng bốn cột, đều được chạm khắc nổi long vân.

Đền Thái Vi gắn liền với lịch sử đời nhà Trần, nên đây là một nơi linh thiêng để người dân khắp nơi trên cả nước đến để tưởng nhớ công lao của các vị vua Trần. Bên cạnh đó, với kiến trúc truyền thống “nội công ngoại quốc”, đường nét trang trí tinh tế sắc sảo, đền còn chuyên chở những giá trị văn hóa, kiến trúc, tinh thần vô giá cần được yêu quý, trân trọng, giữ gìn mãi với thời gian.

Nằm yên tĩnh giữa rừng núi đại ngàn vùng đất huyền thoại Cố đô Hoa Lư, Ninh Bình, Đền Thái Vi là một di tích lịch sử vô cùng quý báu, gắn liền với lịch sử triều đại nhà Trần. Đền Thái Vi ở thôn Văn Lâm, xã Ninh Hải, Huyện Hoa Lư thờ vua Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông, Hiển Từ Hoàng thái hậu và thờ phụ vua Trần Nhân Tông, Trần Anh Tông. Tương truyền đền Thái Vi được xây dựng trên nền cung điện của hành cung Vũ Lâm của các vua Trần.

Cứ 3 năm một lần vào các năm Tí, Ngọ, Mão, Dậu, đền Thái Vi tổ chức lễ hội trong 3 ngày 14, 15, 16 tháng 3 (Âm lịch). Nhân dân địa phương quan niệm rằng sau khi chiến thắng giặc Nguyên Mông, ngày 15 tháng 3 (Âm lịch) là ngày vua tôi nhà Trần về Thiên Trường (Nam Định) bái yết tổ tiên, ăn mừng chiến thắng.

Ngôi đền đầu tiên nơi này đã được xây dựng ngay sau khi kháng chiến chống quân Nguyên Mông thắng lợi năm 1258, khi vua Trần Thái Tông quyết định nhường ngôi cho con rồi lui về vùng núi non này, lập am Thái Vi để xuất gia. Sau này các vị vua Trần Thánh Tông và Trần Nhân Tông cũng xuất gia tại đây.

Trước đền có giếng ngọc xây bằng đá. Sau đền là dãy núi đá Cấm Sơn. Phía ngoài của Nghi môn, hai bên có đặt hai con ngựa bằng đá xanh nguyên khối. Qua Nghi Môn có gác chuông làm bằng gỗ lim, các mái lợp ngói mũi hài. Ở đây treo một quả chuông đúc từ năm Chính Hoà thứ 19. Đối diện với gác chuông theo đường chính đạo là tháp bia và ba tấm bia dựng hai bên. Tháp bia bốn mặt ghi công đức những người có công cúng tiến xây dựng đền.

Đường chính đạo và sân rồng đều lát đá xan. Sân rồng rộng khoảng 40m2. Hai bên sân rồng là hai dãy nhà Vọng – nơi xưa kia các cụ bàn việc tế lễ. Từ sân rồng bước theo các bậc đá có độ cao 1,2m là đến Ngũ đại môn (5 cửa lớn) có 6 hàng cột đá tròn song song đều được chạm khắc nổi long vương chầu vào chính diện. Mặt ngoài các cột đá đều chạm khắc các câu đối bằng chữ Hán. Các xà hiên cũng làm bằng đá, chạm khắc lưỡng long chầu nguyệt.

Gian giữa của Bái đường, trên cao treo bức hoành phi sơn son thiếp vàng có bốn chữ Hán lớn “Long đức chính trung” (Đức lớn chính giữa), bái đường thờ công đồng trên bệ đá.Tiếp theo là ba gian Trung đường với hai hàng cột đá tròn, mỗi hàng bốn cột, đều được chạm khắc nổi long vân.

Đền Thái Vi gắn liền với lịch sử đời nhà Trần, nên đây là một nơi linh thiêng để người dân khắp nơi trên cả nước đến để tưởng nhớ công lao của các vị vua Trần. Bên cạnh đó, với kiến trúc truyền thống “nội công ngoại quốc”, đường nét trang trí tinh tế sắc sảo, đền còn chuyên chở những giá trị văn hóa, kiến trúc, tinh thần vô giá cần được yêu quý, trân trọng, giữ gìn mãi với thời gian.