Đền Rối – Chùa Rối [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Quần thể di tích đền – Chùa Rối thuộc địa bàn xã Tân Thịnh (Thành phố Yên Bái, Tỉnh Yên Bái) được công nhận di tích lịch sử kiến trúc nghệ thuật tôn giáo cấp tỉnh từ năm 2005.

Truyền rằng vào khoảng nửa đầu thế kỷ 19, ở Hạ Hòa, Phú Thọ ngày nay có một người tên là Phạm Tà Chiêu vì không chịu cảnh đè nén áp bức của quan lại địa phương đã đưa vợ con và người nhà đi thuyền ngược dòng sông Hồng và dừng chân ở đất Tân Thịnh ngày nay, khai phá lập nên xóm làng. Đây là vùng đất màu mỡ, lâm thổ sản phong phú, có địa hình thuận tiện cho việc giao thương buôn bán với nhiều miền. Ông cũng là người đứng ra xây dựng Đền Rối, chùa Rối và đình làng Yên.

Di tích đền Rối và chùa Rối được xây dựng vào khoảng thế kỷ 19, trải qua bao biến cố thăng trầm, chiến tranh phá hoại, đền – chùa Rối đã bị hư hỏng. Từ năm 1991, Đền Và chùa liên tục được trùng tu, tôn tạo và vẫn còn giữ nguyên được dáng vẻ nguyên sơ cổ kính ban đầu. Là hai công trình kiến trúc tôn giáo tín ngưỡng đẹp, bề thế, trải suốt từ chân đồi lên tới đỉnh đồi, di tích đền Rối và chùa Rối mang đậm phong cách kiến trúc của những ngôi đền, chùa kiểu miền núi phía Bắc.

Hiện di tích đền Rối và chùa Rối còn bảo lưu và gìn giữ được khá nhiều di vật cổ như: hoành phi, câu đối, bát nhang, cửa võng… mang đậm nét mỹ thuật triều Nguyễn.

Đền

Tọa lạc dưới chân một quả đồi hình bát úp rợp bóng cổ thụ, đền Rối thờ Ngọc Dung công chúa là con gái thứ 8 của vua Hùng thứ 17, đã có công bảo vệ đất nước, che chở dân lành nên được ban sắc phong là Sơn Thủy Linh Thần.

Đền Rối có kết cấu theo lối chữ “Nhất” với một gian đại bái và một gian hậu cung, ngoài cùng là sân đền. Trong gian đại bái của đền còn giữ nguyên trạng phần kiến trúc mỹ thuật cổ triều Nguyễn. Di tích đền Rối được các triều vua phong kiến nhà Nguyễn ban cho hai đạo sắc là sắc phong vào triều vua Duy Tân ngũ niên và sắc phong của triều vua Khải Định cửu niên.

Chùa

Ngược lên đỉnh đồi không xa, bên những tán đa cổ thụ bốn mùa tỏa bóng xanh mát là chùa Rối, tên chữ là Minh Pháp tự.

Sau nhiều lần trùng tu, tôn tạo, chùa Rối uy nghi với tổng diện tích gần 43.000m², kết cấu theo lối chữ “Đinh” gồm 7 gian tiền đường và 7 gian hậu cung; mái chùa gồm 2 tầng, 8 mái; kiến trúc chùa được thiết kế theo phong cách chùa cổ Việt Nam vùng đồng bằng Bắc bộ và vẫn giữ nguyên nét kiến trúc mỹ thuật cổ triều Nguyễn.

Hàng năm, vào ngày mùng 6 và mùng 7 tháng Giêng âm lịch, đền tổ chức hội lệ tưởng nhớ công ơn của vị thần chủ của đền là Ngọc Dung công chúa. Vào chính hội, dân làng khiêng kiệu và đánh chiêng trống rước sắc phong từ đền Rối về đình làng Yên (cách đền Rối khoảng 3km). Ngoài phần lễ, còn có các trò vui như: hát chầu văn, chơi trò gặm cỏ nghé trâu…

Với những giá trị văn hóa còn được bảo lưu, đền và chùa Rối không chỉ là điểm đến chiêm bái của các tín đồ, Phật tử mà còn là nơi vãn cảnh thanh tịnh, hấp dẫn du khách thập phương.