Đền Đỏ – #1 – cẩm nang tra cứu du lịch [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Đền Đỏ tọa lạc ở thôn Sơn Thọ, xã Thái Thượng (Huyện Thái Thụy, Tỉnh Thái Bình) vốn là ngôi đền linh thiêng nơi cửa biển, nhân dân trong vùng thường gọi là Đền Bà, đền thờ Thánh Mẫu.

Thần chủ

Theo sử sách thì đền Đỏ đã có cách đây 300 năm, là nơi thờ Hoàng hậu Đạm Đồng Lương của vua Đế Bính (thời nhà Tống). Khi nhà Tống bị đế quốc Mông Cổ xâm lăng, bà phải chạy sang Việt Nam, nhưng do quẫn trí, bà cùng 3 người con nhảy xuống biển cửa Lân tự sát, thi hài 4 mẹ con trôi vào cửa chùa Long Khánh phủ Viễn Châu, xã Tân Hương, huyện Quỳnh Lâm (nay thuộc Huyện Quỳnh Lưu, Tỉnh Nghệ An). Nhân dân địa phương lập miếu thờ 4 mẹ con bà, và xem nơi đây là một chốn linh thiêng.

Sử sách chép lại rằng, lúc giặc Nguyên đánh nước ta, Trần Quốc Tuấn tiến công từ Thanh Hóa ra Bắc, lúc qua miếu thờ 4 mẹ con Hoàng hậu Đạm Đồng Lương, ông đã đến thắp hương khấn cầu phù hộ. Lời khẩn cầu của Trần Quốc Tuấn thành hiện thực, quân ta đại thắng đánh tan giặc Nguyên.

Về triều, Trần Quốc Tuấn tâu với vua chuyện thắp hương cầu khẩn ở miếu thờ. Nhà vua sau khi nghe xong, đã phong cho bà là Nữ Quốc Thần và truyền cho nhân dân 12 cửa biển lập đền thờ bà với danh hiệu Đại Lân Quốc Gia Nam Hải, Ngư Thần Thánh Tích Thập Nhị Hải Môn, Đồng Bào Khâm Kính.

Đến thời vua Lê Lợi, khi quân Minh xâm lược, vua Lê Lợi lúc dẫn quân đi đánh Thành Xương Giang qua miếu này đã vào thắp hương cầu khấn, trong trận đánh này quân ta cũng đại thắng. Vua Lê Lợi đã phong cho bà là Bách Gia Như thần, Thượng Đẳng phúc thần.

Đền Đỏ còn là nơi thờ Ngư thần (cá heo). Cá heo được tôn thờ như ngư thần, như vị cứu tinh trên biển cả. Tục lệ thờ cúng cá heo đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người dân nơi đây, gắn bó mật thiết với cuộc sống vạn chài từ bao đời nay của người dân thôn Sơn Thọ. Theo tục lệ, trước khi đi đánh bắt, người dân nơi đây đều làm lễ cúng bái tổ tiên, thần linh và làm lễ cúng Ngư thần để cầu được vạn sự bình an, đánh bắt thuận lợi.

Di tích

Theo một số cụ già trong làng kể lại, trước đây đền Đỏ được xây dựng sát bờ biển. Nhưng do sự tác động của sóng biển khiến chân móng đền bị xói mòn, sạt lở, ngôi đền đã nhiều lần đổ xuống. Nên dân làng đã dựng đền Đỏ nằm ở đất liền ngay ở đầu thôn Sơn Thọ.

Khuôn viên đền rộng khoảng 1,5 ha. Cổng đền cao hơn chục mét, uy nghi, vững chãi. Cổng đền được cha ông ngày trước xây bằng đá ong, vôi và mật mía. Trải qua thời gian, với bao biến cố thăng trầm nhưng cổng đền Đỏ vẫn rắn chắc như không gì có thể lay chuyển được. Cổng vào đền có 5 cửa, đây được coi là điểm khác biệt nhất và hiếm thấy so với các cổng đền từ trước đến nay ở nước ta, quay mặt về hướng nam và hướng ra biển.

Vào hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đền Đỏ là nơi trú ẩn của bộ đội, là nơi nuôi quân, huấn luyện tân binh và hoạt động cách mạng. Bom đạn bắn phá ác liệt, máy bay địch oanh tạc suốt ngày đêm nhưng đền Đỏ vẫn uy nghi tồn tại. Theo những tài liệu hiện vẫn còn được lưu giữ ở đền Đỏ, thì đền đã đứng vững trên đất liền độ chừng 300 năm tuổi.

Lễ hội

Hàng năm, vào ngày 10 tháng 3 âm lịch, nhân dân làng Sơn Thọ lại làm lễ tưởng nhớ công ơn của Thánh Mẫu, coi bà như một vị phúc thần của làng, với niềm mong ước cầu cho mưa thuận gió hòa, làm ăn thuận lợi.

Hội đền Đỏ diễn ra trong ba ngày. Người dân cúng thần linh, trời đất và các vị ngư thần nơi cửa biển. Hội đền diễn ra ba ngày với đầy đủ các trò chơi dân gian truyền thống đậm đà bản sắc quê hương như văn nghệ, đánh đu, thi vật nữ… và được bà con tham dự đông đảo.

Đền Đỏ tọa lạc ở thôn Sơn Thọ, xã Thái Thượng (Huyện Thái Thụy, Tỉnh Thái Bình) vốn là ngôi đền linh thiêng nơi cửa biển, nhân dân trong vùng thường gọi là Đền Bà, đền thờ Thánh Mẫu.

Thần chủ

Theo sử sách thì đền Đỏ đã có cách đây 300 năm, là nơi thờ Hoàng hậu Đạm Đồng Lương của vua Đế Bính (thời nhà Tống). Khi nhà Tống bị đế quốc Mông Cổ xâm lăng, bà phải chạy sang Việt Nam, nhưng do quẫn trí, bà cùng 3 người con nhảy xuống biển cửa Lân tự sát, thi hài 4 mẹ con trôi vào cửa chùa Long Khánh phủ Viễn Châu, xã Tân Hương, huyện Quỳnh Lâm (nay thuộc Huyện Quỳnh Lưu, Tỉnh Nghệ An). Nhân dân địa phương lập miếu thờ 4 mẹ con bà, và xem nơi đây là một chốn linh thiêng.

Sử sách chép lại rằng, lúc giặc Nguyên đánh nước ta, Trần Quốc Tuấn tiến công từ Thanh Hóa ra Bắc, lúc qua miếu thờ 4 mẹ con Hoàng hậu Đạm Đồng Lương, ông đã đến thắp hương khấn cầu phù hộ. Lời khẩn cầu của Trần Quốc Tuấn thành hiện thực, quân ta đại thắng đánh tan giặc Nguyên.

Về triều, Trần Quốc Tuấn tâu với vua chuyện thắp hương cầu khẩn ở miếu thờ. Nhà vua sau khi nghe xong, đã phong cho bà là Nữ Quốc Thần và truyền cho nhân dân 12 cửa biển lập đền thờ bà với danh hiệu Đại Lân Quốc Gia Nam Hải, Ngư Thần Thánh Tích Thập Nhị Hải Môn, Đồng Bào Khâm Kính.

Đến thời vua Lê Lợi, khi quân Minh xâm lược, vua Lê Lợi lúc dẫn quân đi đánh Thành Xương Giang qua miếu này đã vào thắp hương cầu khấn, trong trận đánh này quân ta cũng đại thắng. Vua Lê Lợi đã phong cho bà là Bách Gia Như thần, Thượng Đẳng phúc thần.

Đền Đỏ còn là nơi thờ Ngư thần (cá heo). Cá heo được tôn thờ như ngư thần, như vị cứu tinh trên biển cả. Tục lệ thờ cúng cá heo đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người dân nơi đây, gắn bó mật thiết với cuộc sống vạn chài từ bao đời nay của người dân thôn Sơn Thọ. Theo tục lệ, trước khi đi đánh bắt, người dân nơi đây đều làm lễ cúng bái tổ tiên, thần linh và làm lễ cúng Ngư thần để cầu được vạn sự bình an, đánh bắt thuận lợi.

Di tích

Theo một số cụ già trong làng kể lại, trước đây đền Đỏ được xây dựng sát bờ biển. Nhưng do sự tác động của sóng biển khiến chân móng đền bị xói mòn, sạt lở, ngôi đền đã nhiều lần đổ xuống. Nên dân làng đã dựng đền Đỏ nằm ở đất liền ngay ở đầu thôn Sơn Thọ.

Khuôn viên đền rộng khoảng 1,5 ha. Cổng đền cao hơn chục mét, uy nghi, vững chãi. Cổng đền được cha ông ngày trước xây bằng đá ong, vôi và mật mía. Trải qua thời gian, với bao biến cố thăng trầm nhưng cổng đền Đỏ vẫn rắn chắc như không gì có thể lay chuyển được. Cổng vào đền có 5 cửa, đây được coi là điểm khác biệt nhất và hiếm thấy so với các cổng đền từ trước đến nay ở nước ta, quay mặt về hướng nam và hướng ra biển.

Vào hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đền Đỏ là nơi trú ẩn của bộ đội, là nơi nuôi quân, huấn luyện tân binh và hoạt động cách mạng. Bom đạn bắn phá ác liệt, máy bay địch oanh tạc suốt ngày đêm nhưng đền Đỏ vẫn uy nghi tồn tại. Theo những tài liệu hiện vẫn còn được lưu giữ ở đền Đỏ, thì đền đã đứng vững trên đất liền độ chừng 300 năm tuổi.

Lễ hội

Hàng năm, vào ngày 10 tháng 3 âm lịch, nhân dân làng Sơn Thọ lại làm lễ tưởng nhớ công ơn của Thánh Mẫu, coi bà như một vị phúc thần của làng, với niềm mong ước cầu cho mưa thuận gió hòa, làm ăn thuận lợi.

Hội đền Đỏ diễn ra trong ba ngày. Người dân cúng thần linh, trời đất và các vị ngư thần nơi cửa biển. Hội đền diễn ra ba ngày với đầy đủ các trò chơi dân gian truyền thống đậm đà bản sắc quê hương như văn nghệ, đánh đu, thi vật nữ… và được bà con tham dự đông đảo.