Chùa Tiên Châu – Tiên Châu Tự – Chùa Di Đà [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Chùa Tiên Châu, tức Tiên Châu Tự, còn có tên là Chùa Di Đà ; là một ngôi chùa cổ nhất ở tỉnh Vĩnh Long (Việt Nam)

Chùa nằm trên cù lao An Bình thuộc xã An Bình, Huyện Long Hồ, đối diện với thị xã Vĩnh Long, bên kia bờ sông Cổ Chiên. Chùa Tiên Châu do Hoà thượng Đức Hội lập vào khoảng thế kỷ 19 trên một khu đất rộng, thoáng mát. Chùa còn có tên là chùa Di – Đà hay Tô Châu.

Chùa Tiên Châu hiện nay giữ được quy mô của năm Kỷ Hợi (1899), gồm bốn nóc: tiền đường, chánh điện, trung đường và hậu tổ. Các khu vực vừa kể làm theo kiểu tứ trụ, được nới rộng theo kiểu ngang dọc nhờ các kèo đấm, kèo quyết. Bộ giàn trò bằng gỗ quý, mái ngói âm dương, xung quanh đóng vách bổ kho. Nội điện chùa Tiên Châu được trang trí đẹp đẽ. Giữa tứ trụ là một khánh thờ, bên trong có một pho tượng Phật Di Đà bằng đất sét lớn.

Hai bên là khánh thờ thần Già Lam, khánh thờ Tổ Sư Bồ Đề Đạt Ma, Thập Điện Minh vương, Ngọc Hoàng Thượng Đế, Nam Tào – Bắc Đẩu, Địa Tạng, Chuẩn Đề, Hộ Pháp, Tiêu Diện Đại Sĩ. Kiến trúc mặt tiền và cổng chùa hiện nay được xây dựng từ năm 1961 – 1963.

Kiến trúc & Lịch sử Chùa Tiên Châu

Khởi đầu, Chùa cổ Tiên Châu được xây dựng theo hình chữ Tam, 3 gian nối liền nhau, gồm có chánh điện, hậu tổ, hậu liêu. Chùa có tất cả 96 cột gỗ tròn, các kèo, xuyên, trính đều được chạm trổ khéo léo qua bàn tay tinh xảo của các nghệ nhân địa phương, nhất là những người thợ tài hoa từ kinh đô Huế vào. Toàn bộ gỗ xây dựng đều là danh mộc được thả bè từ Nam Vang (Campuchia) về đây.

Về sau, Chùa Tiên Châu trải qua nhiều lần trùng tu, trong đó lần sửa đổi quan trọng nhất là vào năm Kỷ Hợi (1899). Khi ấy chùa có bốn gian, gồm tiền đường, chánh điện, trung đường và hậu tổ. Mỗi gian đều làm theo kiểu tứ trụ, được nới rộng theo chiều ngang và dọc nhờ các kèo đấm, kèo quyết. Bộ giàn trò bằng gỗ quý, mái ngói âm dương, xung quanh đóng vách bổ kho.

Đến sau Tết Mậu Thân (1968), chùa bị chiến tranh làm cho hư hại nhiều. Vì thế, Chùa Tiên Châu được xây dựng lại, nội điện vẫn giữ như cũ, nhưng dựng lại mặt tiền bằng vật liệu bêtông. Chùa rộng 20 mét, dài 46 mét, trên nóc giữa chánh điện có 5 ngọn tháp, mà tháp chính giữa là cao lớn hơn cả. Năm ngọn tháp này là cùng một phong cách kiến trúc với Chùa Vĩnh Tràng ở Tiền Giang.

Năm 2009, cổng Chùa Tiên Châu được xây mới, và toàn bộ ngôi chùa cũng được sơn phết lại trang nhã.

Hiện nay, nội điện Chùa Tiên Châu được trang trí bắt mắt. Giữa tứ trụ là một khánh thờ, bên trong tôn trí một pho tượng Phật Di Đà to lớn. Hai bên khánh thờ có khắc câu đối sơn mài. Dưới tượng Phật Di Đà là bộ tượng Tam Thế Phật, tượng Phật Thích Ca tọa thiền, Phật Thích Ca đản sinh. Phía sau tượng Phật Di Đà là tượng Phật Di Lặc cũng to lớn.

– Hai bên vách hông là khánh thờ các vị thần thánh khác, như: Địa Tạng Bồ Tát, Phật Chuẩn Đề, tổ sư Bồ Đề Đạt Ma, Thập điện Diêm vương, Ngọc Hoàng Thượng đế, Nam Tào, Bắc Đẩu, Tiêu Diện Đại Sĩ, Hộ Pháp… tất cả đều được đắp tạc công phu, và được sơn son thếp vàng đẹp đẽ. Nhìn bằng mắt thường khó mà phân biệt được đó là các pho tượng bằng đất sét.

– Trong khuôn viên, phía trước Chùa Tiên Châu có tượng Phật Bà Quan Âm đứng uy nghi trên đài sen, tay cầm bình nước cam lồ tưới nhuần ơn phước cho chúng sinh. Bên trái chùa là tượng Phật Thích Ca tĩnh tọa dưới sự che chở của chín con rồng, đằng sau là gốc bồ đề râm mát. Bên phải chùa là tượng Phật Di Lặc với nụ cười viên mãn, an lạc.

– Ngoài ra, Chùa Tiên Châu vẫn còn lưu giữ được nhiều hiện vật có giá trị văn hóa nghệ thuật cao như bộ bao lam chạm Thập Bát La Hán, cùng nhiều bức tranh, liễn đối được chạm khắc rất tinh tế có từ thế kỷ 19 như tứ linh, tứ quý…

Năm 1994, Chùa Tiên Châu đã được công nhận là Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia.