Chùa Hưng Phúc (Quảng Xương) – Chùa Kênh – Chùa Yên Duyên [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Chùa Hưng Phúc – Quảng Xương thường gọi là Chùa Kênh, Chùa Yên Duyên ở xã Quảng Hùng, Huyện Quảng Xương, Tỉnh Thanh Hóa. Chùa gồm 11 toà nhà ngói và 2 gian nhà tranh. Nay di vật duy nhất còn lại, là tấm bia “Hưng Phú bi tự” khắc năm 1326 và khắc lại năm 1860, cao 1,50m, rộng 0,60m. Qua văn bia, ta thấy quần thể kiến trúc qui mô không lớn.

Chùa do Lê Bằng, xuất phát từ tấm lòng từ bi, hiếu thuận dựng lên để cầu phúc. Lê Bằng là con thức của Thượng tướng minh tự Lê An, một tướng giỏi, có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ nhất (1258), được vua Trần gả công chúa và cho lập phủ đệ như một tôn thất. Chùa khởi công năm 1264, công việc chưa hoàn thành thì Lê Bằng mất, người con thứ của Lê Bằng là Lê Mạnh tiếp tục công việc. Vào đầu năm 1324 thấy quy mô chùa bé nhỏ, ông đã cho xây lại rộng lớn, đẹp đẽ hơn. Đến cuối năm 1326 thì chùa hoàn thành. Chùa gồm 11 toà nhà ngói và hai gian thảo lư khang trang, đẹp đẽ, toạ ngự trên thế đất đẹp trang nghiêm vừa thanh nhã.

Sự kiện

Chùa bị quân Minh xâm lược phá hủy hoàn toàn vào thế kỷ XV, chỉ còn lại tấm bia ghi chiến công của quân dân Đại Việt do tướng Lê Mạnh chỉ huy.

Đầu năm 1285, Lê Mạnh chỉ huy dân binh địa phương phục kích cánh quân Toa Đô từ phía Nam đi tắt qua Cổ Khê, tiến vào Thanh Hoá, đánh một trận thắng lớn ở vùng Cổ Bút. Chiến công oanh liệt nói trên được ghi tạc trên tấm bia dựng trong chùa, một di vật quý của văn hoá Lý-Trần. Bia cao 1,5m, rộng 0,6m, dày 0,25m, dựng trên lưng một con rùa đang xoạc chân vươn cổ về phía đông. Trán bia tạc đôi rồng chầu mặt trời uốn khúc cuồn cuộn, khỏe mạnh. Thân rồng tạc trơn, giản dị, đặc trưng rồng thời Lý – Trần. Bốn chữ Hưng phúc tự bi viết theo lối chữ triện trên trán bia. Hai bên là hai đường viền hoa văn cúc dây và phía dưới là sóng nước được cách điệu cao. Văn bia được soạn khắc năm khánh thành chùa, tức năm Khai Thái 3 (1326), do Đô tướng quân Trần Quốc Chính đại phu soạn. Nhưng vì lâu ngày bị mưa nắng bào mòn, nên đền năm Tự Đức 3 (1850) được khắc lại. Bài văn bia có 2 phần: phần trên kể lại việc dựng chùa và thuật lại công tích của Lê Mạnh, phần dưới là bài minh 24 câu, ca ngợi công đức họ Lê.