Chùa Hoà Thạnh – Hoà Thạnh Tự [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Ngôi chùa ở phường Vĩnh Hiệp, Thành phố Rạch Giá, Tỉnh Kiên Giang. Không rõ chùa có từ khi nào, là một ngôi chùa nhỏ được dựng đơn sơ bằng lá, không người trông coi. Tương truyền, vào thượng tuần tháng 06-1868, sau khi do thám thành Kiên Giang quay về căn cứ đóng tại Tà Niên (xã Vĩnh Hoà Hiệp, huyện Châu Thành hiện nay), do trời sụp tối, Lãnh binh Nguyễn Trung Trực và hai thuộc hạ có trú lánh trong chùa một đêm. Năm 1920, hoà thượng Trí Thiền (thế danh Nguyễn Văn Đồng) đến tôn tạo và ở lại trụ trì. Năm 1932, hoà thượng Trí Thiền vận động bổn đạo thiện tâm góp công sức trùng tu chùa. Hình dáng ngôi chùa đến nay không thay đổi. Tuy nhiên, nhà hậu tổ lúc bấy giờ còn vách lá, lợp ngói.

Năm 1933, hoà thượng Trí Thiền được cung thỉnh về trụ trì Chùa Sắc Tứ Tam Bảo nên giao chùa Hoà Thạnh cho cư sĩ Nguyễn Văn Nồi quản lý. Ông là người có kinh nghiệm hốt thuốc Nam chữa trị nhiều chứng bệnh hiểm nghèo cho người dân trong vùng nên chùa Hoà Thạnh còn được cư dân địa phương gọi là chùa Ông Nồi. Năm 1949, cư sĩ Nguyễn Văn Nồi lâm bệnh qua đời tại chùa. Sau khi ông Nồi qua đời, đệ tử của hoà thượng Trí Thiền là thầy Thiện Bửu (thế danh Trần Văn Ngọc) tạm quản lý chùa cùng với Ban Hộ trì chùa gồm các ông Nguyễn Văn Ngọc, Thái Văn Xuyến, Nguyễn Văn Còn, Trần Văn Phát và La Kim Long.

Năm 1950, Quản tự và Ban Hộ trì chùa Hoà Thạnh cùng cung thỉnh yết ma Trí Nhơn (thế danh Nguyễn Văn Phố) về trụ trì. Năm 1951, yết ma Trí Nhơn đã thỉnh thêm các Kim thân của Đức Quan Âm, Đức Thế Chí, Đức Chuẩn Đề, Đức Già Lam, Đức Đạt Ma Sư Tổ về an vị tai chùa. Năm 1960, yết ma Trí Nhơn được phong thụ hoà thượng. Từ năm 1960 – 1961, ngài đã trùng tu ngôi Hậu Tổ tường gạch, mái lợp ngói kiên cố. Đến năm 1964, hoà thượng Trí Nhơn viên tịch. Bửu tháp của Ngài được tôn tạo trong khuôn viên chùa. Sau khi hoà thượng Trí Nhơn viên tịch, đệ tử của ngài là thượng tọa Thiện Kim do còn đang trong thời gian thọ tang thầy nên đã cung thỉnh yết ma Đắc Trí tạm trụ trì trong hơn một năm. Đến năm 1965, thượng tọa Thiện Kim (thế danh Nguyễn Hữu Long) chính thức trụ trì chùa Hoà Thạnh cho đến nay.

Sau khi chính thức về trụ trì chùa Hoà Thạnh, thượng tọa Thiện Kim bắt đầu cho trùng tu tôn tạo ngôi chùa ngày càng khang trang hơn. Năm 1966, lát gạch chánh điện. Năm 1983, di dời Kim thân Đức Quan Âm trọng lượng 4.500 kg từ An Hoà về an vị tại chùa và lập Quan Âm Các trước cửa chùa. Từ năm 1987 đến 1991, thành lập Phòng thuốc Nam. Năm 1988, xây cất nhà trù. Năm 1992, xây cổng tam quan và hàng rào bao quanh khuôn viên. Năm 1998, lợp ngói ngôi hậu tổ. Năm 1999, xây bảo tháp thân sinh hoà thượng Kim Thiền trong khuôn viên chùa và lát gạch ngôi hậu tổ. Năm 2000, lợp ngói lại ngôi chánh điện, lát gạch khuôn viên chùa, dựng cột phướn.