Chùa Đại Bi (Thanh Hóa) – Chùa Mật Sơn [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Chùa Đại Bi – Thanh Hóa còn gọi là Chùa Mật Sơn, ở núi Ngọc Nữ (còn gọi là núi Kỳ Lân), xã Bố Vệ, Huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hoá. Chùa do vua Lê Huyền Tông dựng năm 1671 để thờ vua cha là Lê Thần Tông cùng các hoàng thái hậu.

Lịch sử

Năm 1619, Hoàng tử Lê Duy Kỳ được lập lên làm vua, lấy hiệu là Lê Thần Tông. Ông là vị vua duy nhất triều Lê Trung Hưng được lên làm vua tới hai lần (lần 1 từ năm 1619 đến 1643, lần 2 từ năm 1649 đến 1662) và trị vì đất nước đến 38 năm. Trong một lần về xứ Thanh, ngưỡng mộ cảnh đẹp vùng núi Kỳ Lân, ông đã sai dựng một ngôi chùa cạnh núi và đặt tên chùa là Đại Bi. Sau đó, nơi đây cũng được lựa chọn đặt Thượng sàng hạ mộ của vua Lê Thần Tông. Đây là nét độc đáo của chùa khi việc xây dựng chùa gắn liền với một vị vua.

Kiến trúc

Chùa được xây dựng bố cục theo hình chữ Đinh. Bái đường gồm 5 gian, chính điện 3 gian, cách Kênh Vi khoảng 200m. Tam quan xây theo kiểu chồng diêm ba tầng mái cong, phía trên cùng treo chuông đồng nặng 200 kg. Phía sau cổng tam quan là sân chùa được bài trí rất nhiều hiện vật bằng đá như voi, ngựa, nghê, bia đá, khánh đá. Ở khu vực điện thờ được bài trí gồm: gian thứ nhất (tính từ trong ra ngoài) là ba pho tượng Tam thế, gian thứ hai thờ tượng Quan Thế Âm, gian thứ ba chia làm hai: bên phải là tượng Quan Thế Âm thiên thủ thiên nhãn, bên trái là tượng vua Lê Thần Tông đặt cao, phía trước mặt thấp hơn, xếp theo tả hữu là tượng 6 bà hoàng phi mặc quốc phục. Sáu bà hoàng là 6 dân tộc khác nhau: Kinh – Thái – Mường – Hán – Lào – Cao Lan. Trong các tượng này có tượng Hoàng hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc ngự trên toà sen hai lớp, các bà khác đều được tạc tượng đội vương miện, tư thế toạ thiền.

Hai bên điện thờ là hai dải nhà Tả vu và Hữu vu.

Chùa có nhiều di vật là các tượng Phật. Theo các cụ cao niên trong làng, trước kia, trong chùa có hàng trăm pho tượng Phật và La Hán mang phong cách nghệ thuật điêu khắc thế kỉ XVII. Hiện nay, các pho tượng này phần lớn đã bị thất lạc. Tượng vua Lê Thần Tông và các bà Hoàng phi đã được gửi sang khu Thái Miếu nhà Lê để phụng thờ.

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử cũng như chiến tranh tàn phá, ngôi chùa cổ dường như chỉ còn trong tâm thức của người dân nơi đây. Dấu tích duy nhất còn lại chỉ là cái giếng cổ trong chùa được xây từ thế kỉ XVII. Đây cũng là công trình văn hóa thể hiện sự giao thoa kiến trúc dân gian và bác học trong thời kì này.

Năm 2008, chùa được quan tâm tôn tạo lại, thu hút nhiều Phật tử đến chùa lễ Phật cũng như du khách gần xa đến vãn cảnh. Hiện nay, nhiều công trình trong chùa vẫn đang được phục dựng để phần nào khôi phục lại cảnh chùa trang nghiêm, thanh tịnh ngày xưa.

Sự kiện

Sáng ngày 24/03/1927, tại chùa Đại Bi, bất chấp sự nghiêm cấm của thực dân Pháp, khoảng 200 học sinh các trường trung học trong thị xã Thanh Hoá khi đó đã hội tụ về đây tưởng niệm cụ Phan Bội Châu. Ngày 19/08/1945, trên núi Kỳ Lân, Cờ Đỏ sao vàng của cách mạng lần đầu xuất hiện trong vùng báo hiệu chiến thắng. Hiện nay, quần thể chùa Đại Bi – núi Kỳ Lân đã được Sở Văn hóa – Du lịch và Thể thao Thanh Hóa xếp hạng Di tích Lịch sử – Cách mạng cấp tỉnh.