Chùa Cảm Ứng – Chùa Tam Sơn (Từ Sơn)- Chùa Trăm Gian [Khám Phá Vẻ Đẹp]

Chùa Cảm Ứng thường được gọi là Chùa Tam Sơn – Từ Sơn, Chùa Trăm Gian, tọa lạc ở thôn Tam Sơn, xã Tam Sơn, Huyện Từ Sơn, Tỉnh Bắc Ninh. ĐT : 0241.740566. Chùa thuộc hệ phái Bắc tông.

Chùa Tam Sơn hay còn gọi là chùa Trăm Gian, tọa lạc ở thôn Tam Sơn, xã Tam Sơn, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Chùa dựng vào thời Lý. Theo các thư tịch cổ, từ thời tiền Lê đến đầu thời Lý, chùa Tam Sơn đã là một trong những trung tâm phật giáo của vùng Kinh Bắc và cả nước.

Theo sách “Việt sử lược” thì vào khoảng niên hiệu Ứng Thiên (955 – 1007) chùa là nơi Thiền sư Vạn Hạnh đưa Lý Công Uẩn về lánh nạn tránh sự truy đuổi của Lê Ngọa Triều. Khi nhà Lý ra đời, chùa vẫn là nơi trụ trì, hành đạo của nhiều vị tổ sư có công lớn trong việc xây dựng triều chính và nền văn hóa dân tộc dưới triều Lý.

Năm 1063, vua Lý Thái Tôn đã cho xây dựng chùa với quy mô lớn, trở thành trung tâm đào tạo các tăng sư và là danh thắng nổi tiếng của vùng. Thời Lý, Công chúa Thuận Dương, Nguyên Phi Thần Châu và Nguyên phi Bảo Liên từng đến tu hành tại chùa. Hiện nay trong chùa vẫn còn vết tích Am Hoa Viên (vườn hoa) và các tượng thờ các công chúa, nguyên phi thời Lý.

Đến thế kỷ XVII, bà cung phi Nguyễn Thị Ngọc Vĩnh tổ chức trùng tu, mở rộng chùa quy mô to lớn, xây bậc gạch từ chân núi lên chùa, dựng lầu chuông năm 1693, dựng cột đá Chúc Thiên Đài ghi tên những tín chủ góp công của xây chùa. Các năm sau, tiếp tục đúc chuông, tô tượng. Pho tượng Bồ tát Quán Thế Âm Thiên thủ Thiên nhãn (cao 1,70m, tòa sen 0,37m), tượng Kim Đồng, tượng Ngọc Nữ là những pho tượng cổ và quý của dân tộc.

Vào sáng mồng 1 Tết năm Đinh Mùi (tức ngày 09/2/1967), Bác Hồ đã về thăm, nói chuyện với cán bộ, nhân dân, thiếu nhi xã Tam Sơn tại cổng chùa Tam Sơn. Sau đó Người đã trồng cây đa trước cồng chùa và đến nay cây đa vẫn tỏa bóng mát, được nhân dân địa phương trân trọng, gìn giữ.

Năm 1972, giặc mỹ ném bom làm nhiều công trình chùa Tam Sơn bị hư hại, tượng phật bị cháy hỏng. Vào năm 1975 và năm 2000, chính quyền và nhân dân thôn Tam Sơn đã tôn tạo, tu bổ, khôi phục lại chùa với quy mô kiến trúc gần giống như ngôi chùa trước khi bị bom Mỹ tàn phá.

Hiện nay, trong chùa còn lưu giữ được nhiều pho tượng phật và cổ vật có giá lịch sử, nghệ thuật như: Khánh đá tạo khắc năm 1672, cây hương đá dựng năm 1679, chuông đồng đúc năm 1826, đặc biệt là tấm bia “Tam Sơn xã đăng hoa bi ký” dựng khắc năm 1902…

Chùa Tam Sơn được công nhận Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia năm 1992.